PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane.

Rojnameger Fatih Altaylı di her derfetekê de êrîş dike ser kesên ku Tirkiyeyê rexne dikin û bi her awayî di nivîsê xwe de ji wan kesan re tiştên pir xerab û gotinên jêrdoxînî dibêje. Bi vî awayî dixwaze xelkê piçûk bixe, laqirdî û henekên xwe jî bi wan dike. Fatih Altaylı êrişê dibe ser kesan û di vir de tu sînoran nas nake. Ew zimanê xwe dirêjî dewlet, serokomar û berdevkên dewletan dike. Ez naxwazim bêjim Fatih Altaylı kî ye? Eslê wî çi ye? Ji kuderê ye? Ev min eleqedar jî nake. Tiştên ku min elaqedar dikin gotinên wî ne. Ne ku gotinên wî baş in, ji ber ku gotinên wî pir xera bin. Gelek mirovên wekî Fatih Altaylı li Tirkiyeyê wekî mirovên şareza! têne dîtin ji ber ku ew di rojnameya Hürriyetê de qunciknivîs e. Her wisa Gerînendeyê Giştî yê Nûçeyan yê Kanal D’yê ye( Haber Genel Yönetmeni) û di kanal D’yê de bernameya Yek bi yek (Teke Tek) çêdike. Li Tirikiyeyê di nav tirkan de wekî kesekî bi rûmet tê naskirin? Hürriyet û Kanal D Çapemeniya Doğan Medyayê ye.

Fati Altaylı dîsa di rojnameya Hürriyetê de di nivîsa xwe ya roja 07.01.2003’yê de henekên xwe bi leşkerên Amerîkayê dike û wiha dibêje: “Gelo wê li bakurê Iraqê leşkerên tirk û Conî bêne hemberî hev?” (Mehmetçik’le Coni Kuzey Irak’ta karşıkarşıya gelir mi?) Û di hundirê nivîsa xwe de wiha berdewam dike û dibêje: “Min ji Serokomar pirsî: “Gelo heke sibê du sibe li bakurê Iraqê hin bûyereke ku li diji berjewendiyên Tirkiyeyê be biqewime û ji hêla Amerîkayê ve jî bê destekirin û piştgiriyê bidin vê yekê, wê çaxê dê di navbera leşkerên tirk û leşkerên DYA’yê de ku wê li herêmê bi cih bibin, nakokî û şerê bê rojevê?”

(BAŞBAKAN’a sordum: (Yarın öbür gün Kuzey Irak’ta Türkiye’nin çıkarlarına ve şartlarına aykırı bir gelişme olursa ve bu gelişme ABD tarafından desteklenirse, Türk askeri ile bölgede konuşlanacak ABD askerleri arasında bir çatışma söz konusu olabilirmi?)

Û wiha berdewam dike û dibêje: “Dê li bakurê Iraqê yan jî li Kurdistana Iraqê leşkerên Tirk û Conî bêne hemberî hev?” (Kuyez Irak’ta ya da Irak Kürdistanı’nda Mehmetçik ile Coni karşı karşıya mı gelecek?

Fati Altaylı di gotareke xwe ya din a roja 15.10.2002’yan a di Hürriyetê de li ser mesela Coni disekine û wiha dibêje: “Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ku şeş sal berê ji bakurê Iraqê hin ‘Coniyên Kurd’ biribûne Garava Guamê niha jî van vedigerîne bakurê Iraqê.”

(AMERİKA Birleşik Devletleri, 6 yıl önce Kuzey Irak’tan alıp Guam Adası’na götürdüğü ”Kürt Coniler”i Kuzey Irak’a geri yolluyor.)

Ez dixwazim berê vê gotina Coni zelal bikim û paşê werim ser gotinên Fatih Altaylı yên din. Coni gotinek îgîlîzî ye. Ji ber ku min nexwest ez şaşiyekê bikim, min ji hevalekî xwe pirsî. Ji ber ku ew ji min baştir bi zimanê îngîlîzî dizane û wateya Coni wiha rave kir: “Coni peyveke argo ye ku ji John’ê tê. Di zimanê îngilîzî de bi piranî wekî johnny, johny an jî jonie tê nivîsîn û wekî coni tê xwenin. Ku di zimanê argoyê de wateya wê ‘avdestxane yan tewalet’ e.” Niha li vir tiştek din jî heye, hewce ye ku ez li ser biskinim. Ne tenê Fatih Altaylı piraniya rojname û nivîskarên tirkan pir caran dema ku qala kurdên Başûr dikin û nerazîbûna xwe tînin zimên û wiha dibêjin: “Amerîka kurdan bi kar tîne yan jî Coniyên kurd wekî li jor Fatih Altaylı jî dibêje ‘Kurdên Conî’ (Kürt Coniler) û her wekî din.” Yanê tînin vê maneyê ku kurd leşkerên Amerîka yên bi pere ne û xwe firotine. Ez li jêr bersiva vê pirsê didim ka kî ji despêka Komara xwe ve heta niha hatiye firotin û kî leşker û koleyê Amerîka yê bi sadiq e!

Fatih Altaylı di nivîsa xwe ya di Hürriyet de di roja 20.03.2002’yan de li ser siyaseta Amerîka û Iraqê disekine, rexneyên xwe dike û wiha dibêje: “Vê kabûsa Iraqê koka min qeland!” (Bıktım bu Irak kâbusundan!) û wiha berdewam dike: “Zilamê li ser Serokomar re û yê birêveberiya DYA’yê ”Dick” Cheney, di gera xwe ya li Rojhilata Navîn de hate Tirkiyeyê jî.”

(ABD yönetimininin, Başkan’ın da üzerindeki adamı ”Dick” Cheney, Ortadoğu turunda Türkiye’ye de geldi.) Û di dawiya gotina xwe de wiha dibêje: “Nîşe: Dick di zimanê argo yê îngilîzî de tê wateya aletê mêraniyê.” (NOT: Dick, ingilisçe argosunda erkek cinsel organı demektir.)

Di malpera înternetê ya Hürriyetê de dibêje: “Di argoya Amerîkayê de” (Amerika argosunda) û dîsa di Hürriyeta roja 11.05.2002’yan de Fatih Altaylı vê carê jî êrişê dibe ser Serokomarê Fransayê Jacques Chirac û wiha dibêje: “Min li ser reaksiyona Serleşker a li ser ‘Rojnamegerên Sînornenas’ nenivîsî ku ez reaksiyonê jihederketî û mezin dibînim.”

(GENELKURMAY’ın ‘Sınır Tanımayan Gazeteciler’e gösterdiği tepkiyi abartılı bulduğumu yazmadım bile.)

Û di nava nivîsa xwe de wiha berdewam dike: “Tenê bi ya min li Tirkiyeyê divê wekî bersiv ‘Tevgereke Sivîl a Civakî’ çalakiyekê li dar bixe. Di destpêkê de jî kar dikeve ser milê ‘Xebatkarên Komeleya Tewaletên Giştî’.

(Fakat bence Türkiye de buna karşı misillemeyi bir ”sivil toplum hareketi” olarak yapmalı. İlk iş Umumi Tuvalet İşletmecileri Derneği’ne düşüyor.)

Û berdewam dike: “Li her tewaletekê wêneyekî Chirac bi cih bikin. Yê ku dilê wî dixwaze bila bi ser de ‘bimîze’ û yê ku dilê wan dixwaze bila bi ser de ‘bir...’ Bila Komeleya Xweşikirinê ya Beyoğlu wêneyekî Chirac mezin bike û li hemberî Baylozxaneya Feransa li dîwar ve daliqîne. Bila bi tîpên biçûk li ser binivîsin ‘Kî li vir bimîze’ û bi tîpên mezin jî li jêrê binivîsin ‘Ker e’. Bila baylozê Feransa kengê derkeve wî wêneyî bibîne. Heta bila yeke wekî wê çê bikin li Enqereyê danên hemberî Qasidxaneya Feransayê. Ji bo ku firansevî dizane Dewleta Tirk xwe têkilî ‘Tevgerên Sivîl ên Civakî’ nake, lewre dengê xwe nakin.

(Bütün tuvaletlere birer Chirac fotografı. Dileyen üzerine ”işesin”, dileyen biraz daha ”büyüğünü” yapsın Beyoğlu’nu Güzelleştirme Derneği tam Fıransız Konsolosluğu’nun karşısındaki duvara bir büyük boy Chirac fotografı koysun ve üzerine küçük harflerle ”Buraya işeyen” altına da dev harflerle ”Eşektir” yazsın. Fransız konsolos her çıkışında bu fotografı görsün. Hatta aynısından bir tane de büyükelçilik karşısına Ankara’da yapılsın. Fransızlar ”sivil toplum hareketlerine” Türk hükümetinin karışmayacağını bildiği için seslerini çıkarmazlar)

Wekî din Fatih Altaylı der heqê Parêzera Seroka Komeleya Mafên Mirovan Şaxê Stenbolê Eren Keskîn de jî di gotinek xwe de di radiyoya Kanal D’yê de tiştên bêedeb gotin û li ser vê yekê Konseya Çapemeniya Tirk, Fatih Altaylı hişyar kir. Ez bawer im, ne hewce ye ku ez van gotinên Fatih Altaylı binirxînim, ev gotinên wî, erzanî, dexezarî û hovîtiya wî, wî baş dide nasîn. Zimanê wî pir dirêj bûye, ew vê cesaretê ji ku digre, ezê di dawiya nivîsa xwe de bibêjim.

Dewleta Tirk û devrûtên (çekdarên wê yên çalak) ‘sîlahûşrên’ wê her dem gava qala Amerîka û kêşeya kurd dikin û dibêje; Amerîka dixweze Dewleteke kurd ava bike û bi vî awayî rexneyên xwe yên tûj li Amerîka dikin. Lê qet qala xwe û Amerîka nakin. Gelê xwe bi derewên pûç dixapînin û hêrsa xwe ji Amerîka re tînin. Lê nabêjin îro di Tirkiyeyê de çiqas bargehên Amerîkayê hene. Li Tirkiyeyê sih û heft (37) bargehên Amerîkayê hene. Dewleta Tirk koleyê Amerîka ye û bêyî gotina Amerîka qet nikare tu tiştekê jî bike. Amerîka çi bêje, ew mecbûr in wisa bikin, ji ber ku ew deyndarên Amerîkayê ne û dizanin eger Amerîka li pişta wan nebe, çi tê serê wan. Çumkî wan birînên pir kûr li ser xelkê hîştine.

Fatih Altaylı jî baş dizane piraniya sûbayên Mehmetçikên wan li Amerîka dixwînin û li wir mezin dibin. Baş e, bes ew leşkerên tirkan ên ku li Amerîkayê dixwînin çi ne? Mehmetçik in? Yan Conî ne? An jî ew leşkerên tirkan ên li Afganisatnê û li dewltên din in çi ne? Mehmetçik in? Yan Conî ne? Lê ew leşkerên ku bi daxwaz û gotina Amerîkayê çûne Koreyê û li wir qir bûn, ew çi ne? Mehmetçik in? Yan Conî ne? Dewleta Tirk û devrûtên wê ji paranoya Dewleta Kurdistanê xelas nabe. Ji ber ku birîna wan heye. Kesên birîna wan hebe ditirsin. Tirk bi xwe dibêjin: “Kesê ku sûcê wan heye li xwe dikevin şikê.) (Yarası olan gocunur” niha ev jî meseleya wan e. Ne tenê Fatih Altaylı piraniyan rojnamger û nivîskarên tirk dema ku mesele tê ser kurdan li cem wan çem û av disekine, tê miçqandin. Tahmûla navê kurd û Kurdistanê nakin. Ew li ‘Akademiya Ewlehiyê ya Neteweyî’ (Milli Güvenli Akademisi) hatine perwerdekirin.. Ev Akademî girêdayî ‘Serleşkeriyê’ (Genelkurmay) ye û ev Akademî ne telefon, ne faks û ne jî cihê wê diyar e. Ev Akademî, Akademiya Dewleta Nehênî (kûr) ye. Di vê Akademiyê de mêjiyan bi îdeolojiya Kemalîzê dişon û siyaseta li ser dijminatiya kurdan û yên din dikin. Fatih Altaylı jî şagirtê vê Akademiyê ye. Ji ber ku Fatih Altaylı, şagirtê vê Akademiyê ye, lewma zimanê wî ew qas dirêj e. Ew quwet û hêza xwe ji paşayên xwe digre. Lê bila Fatih Altaylı û yên din tiştekî ji bîr nekin.

Gotinek me kurdan heye: “Dinya bi dor e, ne bi zor e” her çiqwas ew îro bi zorê bandora xwe dimeşînin, wê rojekê bibe dora me jî, ku dem bibe dora me, em dîsa jî wekî kesên mîna Fatih Altaylı û yên din bêesiliyê nakin. Em gelekî bi şan û şeref in. Me heta niha çav nedaye malê xelkê û bi zorê erdê xelkê ji destê wan negirtiye, welatê wan nexistiye bin bandora xwe û ew ji xwe re nekirine wekî kole, wekî gog pê nelîstiye. Em her dem serbilind in û ew jî dê her dem sernixwûn bin.

Serokomarê Fransa Jacques Chirac di meseleya YE di meha dunzdeh a sala du hezar û duyan de li Kopenhagê, ji ber ku ew qas ji gotinên tirkan aciz bûbû lewre der heqê Tirkiyeyê de tiştên pir balkêş tîne zimên û di dawiya gotina xwe de dibêje: “Bila tirk bi edeb û medenî bin.” Çi dibe bila bibe mirovên nivîskar û rojnamger ên di meseleyan de baş difikirin û analîz dikin, dibe ku di gotinên xwe de rexneyan bikin lê ne bi çêr an jî bi xeberê ne baş û yên jêrdoxî.

Li Ewropa û Amerîka Azadîya Çapemenîyê pir fireh e, her kes dikare rexneyên xwe bike û fikir û ramanên xwe bîne zimên. Lê belê tu rojnameger an jî nivîskarekî’ê heta niha tenê rojekê nekariye gotinên jêrdoxî û xerab ji xelkê re bibêje, laqirdî û henekên xwe bi wan bike. Ji kesên wiha re di nava civakên medenî de tenê rojekê jî cih tuneye. Înşalah Fatih Altaylı û yên din, dê ji îro û şûn de bi terbîye, bi edeb û medenî bin.

FATİH ALTAYLI NE ZAMAN ADAM OLUR?
TERBİYELİ VE MEDENİ OLDUĞU ZAMAN.

Fatih Altayli dê kengê bibe mirov?
Kengê bi edeb û medenî bû.

FUAT AKPINAR

Bielefeld, 16.02.2003