HIN PIRSGIRÊKÊN SIYASETÊ DI ( KOMAR ) A EFLATON DE
HIN PIRSGIRÊKÊN SIYASETÊ DI ( KOMAR ) A EFLATON DE
Komara Eflaton malpereke girîng di warê sazkirina ramana siyasî de digire. Cudahiya vê pirtûkê ji hin berhemên felsefî yên din ne tenê ji ber pêşkêşkirina pirsan hatiye . Lê ,ji ber ku, ew digel pirsan, bersivan jî diyarî xwendevanan dike. Û hemû pirsgirêkên ku, li hember mirovê berê di şaristaniya girîkî ya kevnar de berzdibûn çareserdike .
Komara Eflaton, roleke payebilind di felsefeya kevnare de dilîze. Berya ku, qonaxa pirsa felsefî xwe hilbide . Lewma , di vê pirtûkê de bêhtir Eflaton li ser şîrovekirin, Rexnekirin, û bersivan rawestiyaye. Û ew bi va awayê han cîhaneke ramanî û felsefî ku ji lihevxistina kurte pirsan û bersivên dirêj hatiye avakirin, didomîne .
çimkî li cem hemû ramanbîran, fîlozofan û nivîskaran gotinên amade û qutîkirî nîne .
Pirtûk pergala hevpeyvînan distîne. Û Eflaton li ser zimanê SOKRATÎS nerînên xwe yên cur bi cur eşkere dike .
Li cem wî tenê pênc celebên hikûmetan hene :
- hikûmeta aristokirat
- hikûmeta tîmarxî
- hikûmeta olîgarşîk
- hikûmeta demokrat
- hikûmeta zordest
Ji van pênc celeban, Eflaton forma dewleta aristokrat hildibjêre, û ewê wek nimûneya herî çaktir û çêtir dibîne. Li gor wî tenê dewleta aristokrat dikare xizmeta cemawerê xwe bibîne . Lê, ew forma dewleta zordest hîç napejirîne. Di ramana wî de, ev cureyê dewletan nikare ji bilî bêzariyê, belengaziyê, û xizaniyê ti encamine berder û bi havil derxîne holê .
Jêderê dewleta zordest di vîn û daxwaza gel de tê dîtin. Eger gel pir ji desthilatê hezbike û bixwaze wê bi dest xwe bixe, helbet ê demek bête ku, nema ew êdî dikarin destên xwe ji desthilatdariyê bişon û xwe ji bin bandora wê derînin. bi wateyeke din, eger mirov girîngiyeke zaf bide pirsa desthilatê, dê encam dewleteke xirab û ne baş be .
Li aliyê din, gelo ma derfet heye ku, komareke baþtir û mînakî bête bikaranîn . ....
Bê goman, hebûna vê derfetê girêdayî ye bi destxistina kategoriya fîlozogan ji sehneya siyasetê re, û bidestxistina wan ji hikum re. Li gor Eflaton, ew kategoriya han li yaqî birêvebirina dewletê û xelkê wê ye. Çimkî wan heye şert û mercên zanebûn, paqijî, û dadmendî.
Seba destelatdar ti helwestê li wî negirin, ew hin nerîn û gotinên xwe sivik dike. Çi ku ji bîra wî neçûye, çawa rayedaran jehir bi mamosteyê wî Sokratîs dan vexwarandin û di encamê de, wî jiyana xwe ji dest da. lewma, ew dibêje ku, ne merce ku fîlozof pêþrew bin, divê ku pêþrew û hikûmdar di şûnên xwe de bimînin . Lê, bi mercê ku ew bibin fîlozof û di warê zanistî de bixebitin .
Ji hevgirtina herdu hêzan, ya siyasî û ya felsefî ( rewþenbîrî ) di eynî kesî de, wê berhemine bi sûde bidin çi civakê, çi jî destelatê. ji ber ku, herdu hêz di jiyana civakan de alavine bingehîn û rodarin.
Teqez, divê partîzan û rewşenbîrên me kurdan, nemaze di heyama îroyîn de, sûdeyan ji vê ramana siyasî werbigirin, hinekî xwe bi dûrî silogan û durişman xînin, û siyasetên xwe li gorî pîvanên hişmendiyê bi kar bînin. Çimkî navêt ku partî rewşenbîran ji xwe re bikin serad. Herweha navêt ku, rewşenbîr jî partiyan ji xwe re bikin serad.
Ango ; me divê têgihiştina hevtewawkirinê, bi taybetî piştî bi dehan gotar û nivîsar derbarî problematîka pêwendiyên siyasetmedar û rewşenbîrên kurd li kurdistana başorî rojava.
Li gor Eflaton, dewlet ne ji beşekî ji xelkê re sazbûye. Dewlet ji tevahiya xekê xwe re hatiye holê. Erka dewletê şakirina gel e. Û ji bo vê armancê pêwîste ku, dewlet bi danûstandineke taybet pêşwaziya hemî dozên k, wek kuspekan li hember rêveçûna dewletê radiwestin bike.
Dema mirov bi awayekî baldarî li rewşa civaka girîkî û dewletê ( wek mînak : Esîna ) dinêre, tê dîtin ku rewşa gel û rayedarên dewletê zêde ji hev dûre. lê mixabin, fîlozofê me, vê rewşa han rexne nake û ti dîtinên dijber di derheqê va parçebûna civakî de derpêş nake .
Li dewleta Esîna ya kevnare, navê Esîna ya reş hate birîn. çu ku Esîna mişte kole bû. Lê, pirsgirêka koletiyê di nivîsara Eflaton de cih negirtiye, û fîlosfê me bi ti awayan nûzî vê pirsgirêkê nabe .
Gelo, ma ew ji tirsa êrîşa dewlemendan yên ku, berjewendiyên wan hebûna koleyan dixwaze hatiye. An daniştvaniya fîlosof di asta bilind ya hişmendiyê de, nahêle ku, ew ti pêngavên nêziktêdayînê ji xelkên pêpelûka nizim re bike .
wêdetir, çima ew bê helwest û hewldan li hember pirsgirêka koletiyê radiweste, nemaze ku, wî bi xwe jî taliya koletiyê di jiyana xwe de, tam kiriye. Ma ev ne qelsbûneke di têgihiştina wî ji azadiya civakê re ... An felsefe ya rasteqîn divê hertim di xizmeta berjewendiyên dewlemend û rayedaran de be ..
26. 05. 2005
Mustefa Îsmayîl - Kobanî
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weşandin:: 2005-05-23 (4515 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
|
Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...
Download !!! 
