Bi xêr hatin ser PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane.
         
                Kurdish   |   Turkish   |   Engilsh  |   German

Menu
  • Rûpela Serî
  • Nivîskarên Xoybunê
  • Nivîskarên Mêvan
  • Dîrok û Kurd
  • Nexiþê Kurdistanê
  • Belavok Lêgerîn
  • Cand û Huner
  • Helbestên Gel
  • Forum
  • Ankêt
  • Nuce
  • Album
  • Slayd Show
  • Muzîka Kurdî - 1
  • Muzîka Kurdî - 2
  • Kovara Xebat Vejîn
  • Kovara Xoybun
  • Pelgeyên bi Kurdî
  • Perwerdeya Siyasî
  • Malperên Kurdan
  • Li ser me
  • Arsiva Nûceyan
  • Nivîs & Nûçe Biþîne
  • Game-Cilîp- Listik
  • Game - 36KurdishTV

  • Nivîskar

    Ali Cahit Kirac

    Belavok
  • Belavokên Me
  • PDK- ARSIV
  • Belavokên We
  • Arþiva Xoybunê
  • Arþiva Niviskaran
  • Niviskarên Derkirî

  • Helbest
  • Ehmedê Xanî
  • E. Xanî - Memozîn
  • Mela Ahmedê Cizîrî
  • Dîwana Melayê Cizîrî
  • Feqîyê Teyra
  • Celadet Elî Bedirxan
  • Cîgerxwîn
  • Ciwanê Abdal
  • Osman Sebrî
  • Alî Cahît Kiraç
  • Feqîr Ehmed
  • Ahîn Zozanî
  • Abdullah Karabag
  • Alî Kolo
  • Armanc Nerwey
  • Aydin Coþun
  • Aydin Orak
  • Agir Abad
  • Bihrî Bênij
  • Dildar Îsmail
  • Ezîz Xemcivîn
  • Fethî Gezneyî
  • Felemez Akad
  • Hemreþ Reþo
  • Hîwa Qasim
  • Hindirîn Gullî
  • Hekîm Xêlexî
  • Hejarê Kurd
  • Hekîm Xêlexî
  • Husên M. Hebeþ
  • Amade Dive !!!!
  • Leyla Þemmo
  • Kiyaksar Temir
  • Konê Reþ
  • Kovan Sindî
  • Kalê Kurdîsî
  • Mehmed Çobanoxlu
  • Mehdî Mutlu
  • M.Kewê Dilxêrî
  • Mihemed Salih Alî
  • Tê Amadekirin !!!!
  • Navser Botanî
  • Nîhad Temir
  • Royarê Tirbesipîyê
  • Seydayê Dilmeqes
  • Sebrî Botanî
  • Sediq Sindavî
  • Seyid Feysel Mojtevî
  • Þivan Perwer
  • Þengal Osman
  • Seyda yê Arî
  • Îsmet Dax
  • Î. Xelîl Þêxmusoglu
  • FeyzulleKhaznawi
  • Xizan Þîlan
  • Y. Sebri Qamiþlokî
  • Helbestên We
  • Helbest û Stranê We
  • Helbest û Stranê Gel
  • Helbestê Bêperde-1
  • Helbestê Bêperde-2
  • Helbestê Bêperde-3
  • Helbestê Bêperde-4

  • Dîroka Kurdistanê
  • Dîroka Kurd
  • Kronolijî
  • Imp. Med
  • 200 Salê dawî
  • Mervaniyan
  • Cum. Mahabad
  • Serhildanên Kurdan
  • Serokên Kurdan
  • Kerkuk Kurdistane
  • Nasîna Kurdistanê

  • Cand, Huner
  • Pêkenî 1
  • Pêkenî 2
  • Cîrok
  • Bûyerên Dîrokî
  • Gotinên bapîra
  • Tistonek
  • Dîlok
  • Durik
  • Henek
  • Kilîp û Vîdeoyê Kurdî
  • Pirs, Bersîv û Pêken
  • Çand huner û tiþt
  • Xwarinên Kurda
  • Sitran, Def û Zurne
  • Lîztik, Spielen, Game
  • Listikên Zarokan
  • Kincên Kurda
  • Edebîyata Kurdî
  • Zimanê Me
  • Perwerda Ziman
  • Perwerda Civana
  • Perwerda Zarok
  • Zarok
  • Qutîya Muzîkê-3

  • Nivîsên Siyasî
  • Kurdistana Serbixwa
  • Rêzname & Program
  • Projeyan

  • Rojane
  • Serxwesi
  • Biranin
  • Pirozbahi
  • Daxuyani
  • Sirove
  • Lekolin
  • Roj buyîn pîroz be
  • Roportaj
  • Agahdarî
  • Bang - Pêþwazî
  • Daxwaz
  • Xebatên me
  • Wesiyetname
  • Þermezar
  • Þahî û Þabun
  • Þirîgatî - Yekitî
  • Name ( Mektup )
  • Dîtin û Ramanê we
  • Civîn û Semîner
  • Ji Raya Giþtî Re
  • Xonçe, Xwençe

  • Jina Kurd
  • Tekoþina Siyasi
  • Tehdeyîyen Siyasi
  • Tehdeyîyen Civaki
  • Daxwazen We
  • Perwerde
  • Tenduristi

  • OL
  • Ola Êzîdî - Agahdarî
  • Ola Êzîdî - Nasîn
  • Ola Êzîdî - Wêne
  • Ola Zerdeþtî
  • Ola Cihû - Nivîs
  • Ola Cihû - Wêne
  • Îsa Mesîh - Jesus
  • Bibel & Jesus - Film
  • Ola Îslamî - Nivîs
  • Ola Îslam-Mewlud

  • Survey
    Hun dixwazin di vê malperêde zêdetir ci bibînin?

    Sîyaset
    Nûçe, Radyo, TV
    Dîroka Kudistan
    Cand & Huner
    Muzîka Kurdî
    Wêne ( Foto )
    Nivîskarên Kurd
    Zimanê Kurdî
    Pirtûk û Kovar
    Helbestên Kurdî
    Dibistana Kurdî
    Ansîklopedî



    Encama Pirsînê
    Pirsînên me

    Dengdan: 43299
    Nirxandin: 0

    PDK - Slide Show
  • Barzani Slide Show
  • PDK Slide Show 1
  • PDK Slide Show 2
  • PDK Slide Show 3
  • PDK Slide Show 4
  • PDK Slide Show 5
  • PDK Slide Show 6
  • PDK Slide Show 7
  • PDK Slide Show 8
  • PDK Slide Show 9
  • PDK Slide Show 10
  • PDK Slide Show 11

  • Di dirokede iro
    Rojek wek îro...

    Slide Show – Xoybun

    Muzîka Kurdî – 1

  • Muzîka Kurdî - 1

  • Muzîka Kurdî – 2
  • Muzîka Kurdî - 2

  • Photo Gallery–Xoybun

    Foto & Animasyon
  • Nîþana Azadîyê
  • Tekoþîngerên Kurda
  • Wene ( Foto ) - 1
  • Wene ( Foto ) - 2
  • Flaman û Logo
  • Anîmasyon
  • Lîztik-Spielen-Game

  • Projeyên Kurd
  • Projeyên Kurd

  • Lêgerin / Link
  • Malperên Lêgerinê

  • TV'yên Kurdistan ê.
  • Kurdistan TV - Zindî-1
  • Kurdistan TV - Zindî-2
  • Zagros TV - Zindî
  • Kurdistan TV
  • Kurdsat - Zindî - 1
  • Kurdsat - Live
  • Roj - TV - Zindî - 1
  • Roj - TV - Zindî - html
  • Roj - TV - Zindî - swf
  • MMC - TV
  • XOYBUN - TV
  • Þîn Þahî - TV
  • Êzidî - TV / Zindî
  • Malpera Êzidî-TV/Zindî
  • Rojava - TV
  • KNN - TV
  • Rojhelat- TV
  • Zagros - TV
  • Komala - TV
  • Kurd-1 TV - Zindî
  • Tishk - TV
  • Vîn - TV
  • Newroz - TV
  • Zaza TV-Flash-Player
  • Zaza-TV-Media-Player
  • Zaza TV

  • Paltalk Download
  • Paltalk Download

  • Reklam
  • Hunermendên Kurd
  • Karmendên Kurd
  • Kirîna Tiþtan
  • Firotina Tiþtan

  • Radio Xoybun
    Radio Xoybun - Dengê Vejîn ê, Amade Dibe !

    Ansîklopedîya Xoybun
    Ansîklopedîya Xoybun ê A û B, Amade Dibe !

    Partî û Rêxistin


    Medya Kurd, Ereb, Tirk
    Bijî Kurd û Kurdistan
    Malperên Kurdî, Yê
  • Polîtîk-Civak-Huner.

  • _________________

    Bijî Kurd û Kurdistan
  • Medya Erebî

  • _________________

    Bijî Kurd û Kurdistan
  • Medya Tirkî


  • Qutîya Muzîkê-1
  • Qutî ya Muzîkê - 1

  • Zêrzewat ( Sewze )
    Zêrzewat ( Sewze )

    Sazîyên Dijberê Tirka
    Rêxistinên Dijberê Tirka

    Radyo Zindî ( Lîve )
    7 - Radyo yên Zindî

    Qutîya Mizîka Kurdî - 3
    Qutîya Mizîka Kurdî - 4

    Kurdî û Îngîlîzî
  • Perwerde ya Zimanê Kurdî û Îngîlîzî

  • Musa | Cihû | Jewry

     
    Kazim Özdemîr Serhildanên Gelê Kurd û Berdêla Azadîyê – 4 Hereketê Berzanîyan






    Serhildanên Gelê Kurd û Berdêla Azadîyê – 4 Hereketê Berzanîyan


    Þêx Evdýlselam Berzanî dý sala 1907`an da bý serokên eþîret, þêx û Kurden welatparêz va têlgýrafek jý dewleta Osmanî ra þandýn û daxwazên xwe jý dewletê bý vê têlgýrafê xwest ýn. Dý têlxýrafê da ev daxwaz hebûn :

    1. Zýmanê Kurdî lý Kurdýstan býbe zýmanê fermî
    2. Zýmanê Kurdî dý dýbýstanan da býbe zýmanê fêrbûna berwerdîyê.
    3. Memûr û karbýdestên dewletê lý Kurdýstan Kurd býn.
    4. Madem dýnê Islamî dînê dewletê ê fermî ye, hýqûqa Islamî bê pêkanîn.
    5. Sîstema tar, bêþ, bac û qemqûrê bê parastýn. Belê pereyên ku lý Kurdýstanê tê cývandý lý Kurdýstanê jý bo qêkýrýna nexweþxane û dýbýstanan bê serfkýrýn.

    Dema dewleta Osmanî vê têlgrafê gýrt, vî hereketî serhýldanî nýrxand û dý býn Kumandarîya Ferîk Mýhemed Fazýl Paþa da eskerê xwe þand ser van eþîretan. Dý nav van eþîretan da Eþîra Berzan dýjî esker derket û dý býn rêbazîya Evdýlselam da þer kýr. Hýn eþîretên dýn alîkarîya dewletê kýrýn. Sedem vê yekê pýþtî du mehan Evdýlselam hêlê terk dkýr, qû hêla Teyarî cem Mar Þem`ûnê serokê Suryanîyan. Eskerê Ferýk Mýhemed Fazýl Paþa ketýn nav gundên Berzan û gelek kesan êsîr gýrtýn.

    Dýya Mele Mýstafa Berzenîyê nemýr jî bý kurê xwe Mýstefa Berzanîyê 3 salî va dý nava êsîran da ye. Dîya Mela Mýstefa Berzanî û Mýstefa Berzanîyê ku hê 3 salîye avêtýn zîndana Mosýlê. Mela Mýstayê hê 3 salî bý dîya xwe ra kete zîndanê. Zor, zordestî û zehmetjêþîya zîndanê dý 3 salîya xwe da dýbîne. Sond û ad dýke ku heta jý destê wî were teslîmê dýjmýnê xwe nebe û nekeve zîndanê. Mela Mýstefayê nemýr jý 3 salîya xwe heta mýrýnê jý bo gelê Kurd, lý serê qîyayên Kurdýstan þerê azadîyê kýr. Bý vî awayî jýyana xwe carnan lý serê qîyan, carnan lý nava bajaran dý þerê azadîyê da û carnan jî, jý welatê xwe dûr bý penaberî û pýr caran jî dý pêþîya pêþmergên xweyên qehreman da, dýjî dýjmýn dý þerê azadîya Kurd û Kurdýstan da derbazkýr, belê êdî xwe naxýst destê dýjmýnên xwe û nakete zîndanan..

    Þêx Evdýlselam dý sala 1908`an da dýzývýre Berzan û hêla Berzan jý eskerê Týrk ên ku êsîr hatýne kýrýn azad dýke. Belê dîsa bý alîkarî, destek û xayîntîya yekê Kurt tê gýrtýn û bý alîkarîya xayînek dî tê ýdam kýrýn. Sýlêman Nazýfê Kurd dýbe walîyê Mosýlê. Dema Þêx Evdýlselam tê gýrtýn Sýlêman Nazýf lý Mosýlê walî ye. Dý sala 1913`an da ordîyek dýþîne ser Berzan ku Þêx Evdýlselam Berzanî býgrýn. Dewleta Osmanî jý bo sax an mýrî teslýmkýrýna Þêx Evdýlselam gelek xelat û peran dýtîne hole. Þêx Evdýlselam, dýqe cem Sýmko Axa, ew û Sýmko Axa, jý bo ku alîkarîya Rûsan býstînýn dýqýn Týflîsê, bý berpýrsîyarên Rûsan ra dýpeyývýn. Dý zývýrandýnê da Þêx Evdýlselam jý Sýmko Axa dýqete û dýzývýre Berzan. Lý ser rîya xwe dýqe gunde Sofî Evdýla, dýbe mêvanê vî. Sofî Evdýla xwedîyê gund e. Dema Þêx Evdýlselam radýz e, Sofî Evdýla ýxanetî dýke, gýlîya Þêx Evdýlselam û sê parêzdarên wî dýke wan dýde gýrtýn û teslîmî dewleta Osmanî dýkýn. Þêx Evdýlselam tînýn Mosýlê. Sýlêman nazýf bý dadgehek sexteyê cav gýrtî Þêx Evdýlselam dýde ýfade gýrtýn. Dadge býryarê býdardaxýstýnê dýde û dý sala 1914`an an jî dý sala 1915`an da Þêx Evdýlselam ýdam dýkýn.

    Dema Þêx Evdýlselam tê þehîtkýrýn, býrayê wî Þêx Ehmed hê 18 salî bû. Eþîra Berzan seroktîyê dýde Þêx Eh,ed. Þêx Ehmed jî dý rîya býrayê xwe Þêx Evdýlselam da dýmeþ e. Serokê xort bý býrêyê xweyê jý xwe býqûktýr Mýstefa Berzanî va eþîreta Berzan bý awayek mêrxasî ýdare dýke. Eþîreta xwe lý dor xwe dýcývîn ê û dý nav eþîra xwe da bý rûmet dýbe. Ne kesên jý eþîra wî býtenê, kesên eþîrên dýn jî gelek qîmet û rûmet dýdýn Þêx Ehmed.

    Dema Þêx Mehmûd Berzencî dý sala 1919`an da dýjî Ingýlîzan serhýldan kýr, Þêx Ehmed, tým bangê eþîrên dýn dýke ku alîkarîya Þêx Mehmûd býkýn. Ew gelek pêþmergeyên Berzan dýþîn e. Dý dû da qefleyek pêþmerge jî dý býn seroktîya býrayê xwe Mele Mýstefa Berzanî da dýþîn e alîkarîya Þêx Mehmûd Berzencî. Jý hêla Balêkê qefleyek dýn jî dýþîne alîkarîyê. Ev her du qefle dýkevýn nav dafýk û kemýn (pusu) gýrêndana Inglîzan. Dý þerê nav kemîngýrêdanê da gelek pêþmêrge hê nagýhîjýn Sýlêmanîyê têne þehîtkýrýn. Dema pêþmergên Mýstefa Berzanî dýgýhîjýn Sýlêmanîyê serhýldan hatýbû pelýxandýn û Þêx Mehmûd Berzencî býrîndar esîr ketýbû destê Ingýlîzan.

    Dý serê sala 1930`an da herema Berzan bû mekanê serhýldanên gelê Kurd. Herema Berzan dý nav salê 1928-19331`an da bý domê bû cîyê teklîhevîyê û serhýldanê. Dema serhýldana Þêx Mehmûd Berzencî bý paþ va ket û hat pelýþandýn, lý hêla Berzan, Berzanîyan ala serhýldanê dan destên xwe, býlýndkýrýn û mýcadela azadîya gelê Kurd bý serbýlýndî meþandýn..

    Kumandarê Ingýlîz Albay Berkî dý roja 03.12. 1931`an da hýcûmê ser eþîreta Berzan kýr. wê demê Mele Mýstefa Berzanî bý pêþmêrgeyên xwe va lý dervayê hêla Berzan bû. Mele Mýstefa derhal tê Berzan. Belê Albay Berke nýzan e û dýxwaze bavêj e ser gundê Berzan, Þêx Ehmed û tým mêrên gund êsîr býke. Albay Berke hazýrîya xwe temam dýke û roja 09.12.1931`an bý þev hawîdorê gundê Berzan dýgýre. Belê Mele Mýstefa rojek dý berîyê da gýhýþtîye gund. Þerek gýran dý navbera her du alîyan da qêdýbe. Dý davîyê da Berzanî serkevtýnê dýgrýn û dýjmýn dýþkê. Ingýlîz mecbûr dýmînýn bý Berzanî ra lý hevhatýnek qêdýkýn. Dema dýkevýn tengîyan jý bo xwe jý van tengîyan derînýn û xwe bý qewet býkýn Ingýlîz dest davêjýn fetlûfêlan. Vê carê jî lýhevhatýn qêdýkýn û xwe jý dafýkê derdýxýn. Belê dý demek kýn da dîsa hýcûmî ser Berzan dýkýn.

    Eskerên dewleta Ingýlîz bý fýrokên þer, mýntýqa Berzan býmbe kýrýn. Gund û bajaran wêran kýrýn. Negotýn jýn, zarok, kal, pîr, nexweþ, seqet býmba jý jor va bý serwan va reþandýn. Bý tenê ne ýnsanan, heywanan jî býmbe kýrýn. Hêla Berzan, gundên Berzan tarûmar kýrýn. Berzenîyan bý qehremanî berxwedana xwe zexým û qayîm kýrýn. Dýjî Ingýlîzan, dýjî top û býmbeyên wan bý serbýlýndî derketýn.

    Dý sala 1932`an da þerên gýran qewýmîn. Dewleta Týrk jî alîkarîya býmbebarandýna Ingýlîzan kýr. Kurdan bý qehremanî þerê xwe dýjî dýjmýnên xwe domandýn. Belê qewet û teknýkîya Ingýlîzan qet býqet jý Kurdan zaftýr bû. Býlî vî jî dewleta Týrk alîkarîya Ingýlîzan dýkýr. Jý alîyê dýn va Ereb jî bý temamîyên qewetên xwe hýcûm dýdan ser Kurdan. Ingýlîzan bý saya fýrokên þer Kurdan pelýþand. Þêx Ehmed Berzanî roja 22.06. 1932`an teslîmî eskerê dewleta Týrk bû. Dewleta Týrk ewýl xwe qenc nîþanê Þêx Ehmed dan. Belê dý dû da Þêx Ehmed û hevalên wî gýrtýn zîndanê. 100 alîkar û þervanên Þêx Ehmed ýdam kýrýn. Sebeb jî ev nîþan dan. Gotýn ku ev kesên han berî 18 salan, dý dema Osmanîyan da dýjî dewleta Osmanî fesadîkýrýn e û alozî qêkýrýnê. Akýlê kesî nagêheje mantýqê dewleta Týrk. Sala 1914 lý kû û sala 1932 lý kû?..

    Lý gorîya xwe dewleta Týrk sûcdarên sala 1914`an, dý sala 1932`an da cezadýkýr. Zeman ne eynî zeman û dewlet ne eynî dewlet. Sala 1914` a dewleta Osmanî û sala 1932`an komara Týrkî a nû… Belê dewleta Týrkî dýkarýbû lý gorîya neqanûnîyên xwe ku dý welat da hakým bûn kesên ku sala 1914’an dýjî dewleta Osmanî serhýldan kýrýbûn bý hýkmê îdamê ceza býke.. Kesek dýkare vî aqýl û mantýqî fam býke?.. Bý rastî ez nýzaným.

    Mýstefa Berzanî teslîm ne bû derket serê qîyan û þerê serhýldanê berdewam kýr. Ingýlîzan bý qewetên hýkûmeta Bexdayê va hýcûm dan ser Mýstefa Berzanî. Mýstefa Berzanî dý qîyan da þerê partîzanan da. Ingýlîzan dý qîyan da jî Berzanîyan bý fýrokên þer býmbe kýrýn. Dý dawîyê da partîzanên dý býn seroktîya Mýstefa Berzanî û býrayê wî Muhammed Sadýq Berzanî da mecbûr man roja 17.07.1933`an teslîm bûn.

    Dewleta Iraq roja 06.10.1932`an bý rýsmî serî lý endametîya Cemîyeta Mýletan (Yekîtîya Mýletan) da. Bý vê endametîyê Iraq bý dýtîtýnî û teorîk bû dewletek serbýxwe. Belê dý tedbîqkýrýna kýryaran û wezîyeta welat da týþtek berbýqav nehate guhartýn.

    Dý sala 1934`an da Mele Mustefa Berzanî dîsa serhýldan kýr û qereqola Herzokê teslîm sýtand. Pýþtî vî hereketî gelek gund û bajaran azad kýr. Lý gelek cîyan bý Inglîz û Ereban ra þer kýr û dý van þeran da bý ser ket.

    Jý sala 1934`an heta sala 1943`an dý navbera Mela Mistefa Berzanî, Ingýlîz û Ereban da bê hýsab þer qêdýbýn. Carnan þer dýsekýn e û carnan bý dýjwarî dom dýke. Carnan Berzanî û Ingýlîz lý hev tên, carnan jî þerên xedar dýkýn. Ne rýhetî jý Ingýlîzan û Ereban ra, û ne jî, jý Kurdan ra he ye. Þerê Cîhanê ê dýduyan derdýke ve. Berî vî þerî û pýþtî derketýna vî þerî jî Kurd þýxwe dý nav þer da bûn.

    Mela Mýstefa jý sala 1934`an û pê da, zýlm û zordestî, bêkesî, týneyî û belengazîya ku nêzî wî û týrafdarên wî bû, rolek mecbûrî xýst ser mýlên wî ku býkeve pêþîya gelê Kurd û gelê Kurd jý þerê azadîyê ra tekûz nýke. Dý vê navberê da ew û hevalên wî hatýn sýrgunkýrýn. Pêþî wan þandýn Mosýl, Nasýrîyê û baþûrê Iraqê, paþî þandýn Axqa, Kýfrî û Sýlêmanîyê. Dewlet newýrýbû Mela Mýstefa bý domê lý cîyek býhêle. Seba vê yekê hertým cîyê wan dýguhartýn.

    Dý serhýldanên salên 1932, 1935 û 1936`an da sîleh û qekên Berzanîyan jý alîyê dewletê va jý wan hatýbûn sýtandýn. Dý sala 1943`an da Berzanî pêþmêrgeyên xwe lý hev cývand û xwest dest bý serhýldanê býke. Nexapýn dý destên wan da sîleh nemabûn. Berzanî xwest sîlehan jý qereqolan teslîm býstýne. Jý bo ku sîlehên qereqolan býke dest bý destpêka havînê va avêt ser qereqolên Þýrwanî, Mazen û Mêrga Sor. Gelek sîlehan kýr dest. Lý vê hêlê dý havîna 1943`an da jýmarên qereqolên ku ketýn destên Berzaniyan 21 bûn. Mýstefa Berzanî ne dýxwest xwîn bête rêtýn. Bý awyek aþîtî xwe nêzî dewleta Iraqê kýr. Berzanî bý qazýdek xwe ra nameyek þand Bexdayê. Dý nameyê xwe da jý dewletê xwest ku lý baþûrê Kurdýstan wezîyeta xelkê feqîr bê guhartýn. Nexweþxane bêne qêkýrýn û jý alîyê sýhetê va gav bêne avêtýn. Perwerdî bê tekûskýrýn. Hýkûmatê bersýva van daxwazan ne da. Dý ser da jî, Þêx Ehmed Berzanî û hýnek perpýrsîyarên Berzan gýrtýn býrýn baþûrê Iraqê bajara Hýlayê. Bý vesîta Þêx Ehmed nameyek jý Mela Mýstefa Berzanî ra þandýn ku derhal teslîm býbe.

    Dý wê demê da hýn sazûmanên netewî wek Hîwa, Rýzgarî, Þoreþ û Yekîtîyê [ebat hatýbûn damezýrandýn. Mela Mýstefa bý van sazîyan ra cývînan qêkýr û wan lý ba hev kom kýr. Sazîya Hîwa jý Hýkûmatê û sefaretên dewletên mezýn ên lý Bexdayê ra name û daxwýyanûyan þand ku bý her awayî bý Mela Mýstefa Berzanî ra ne û alîkarî wî ne.

    Dewletê heroj lý dû hev polosên býqewetkýrî þandýn ser Pêþmêrgeyên dý serhýldanê da. Bele her car polos þýkestýn û Pêþmêrgan bý serkevtýnên mezýn tým sîlehên polosan kýrýn destên xwe. Lý Mêrge Sorê qerpqolek esksr jî teslîm sýtandýn. Dewleta Iraqê alîkarîya Ingýlîzan gýrt û ordîyê þand ser Mela Mýstefa Berzanî. Em dýkarýn bêjýn þerên ku dý sala 1943`an da qêbûn, dý temaman da Pêþmêrge bý serkevtýn û qehremanî berxwe dan, esker þýkênandýn. Gelek sîleh û cebxane kýrýn destên xwe. Lê jý alîyek va Kurdên feqîr, jý alîyê dýn va ordîtanya zengîn, jý alîyek va týneyîya Kurdan, jý alîyê dýn va zengînî û modernîya Ingýlîzan, dý ser da jî dewleta Ereban a nû ku gelek qavsor bû, Kurdanmecbûrê rîya aþîtîyê dýkýr. Dewleta Iraq aþîtî ne dýxwest. Berzanî û hevalbendên xwe bý qehremanî þer dýkýrýn û bêqarîya dewleta Iraqê nîþan dýdan.

    Mela Mýstefa û zabýtên Ingýlîzan ên temasê lý Mêrga Sor jý bo aþîtîyek hatýn cemhev. Mela Mýstefa van þertên xwe jý wan ra got :

    1. Lý mýntýqa Kerkok, Erbýl, Sýlêmanî, [anýqîn û Dýhok ýdareyek mýxtar bê danîn.
    2. Dý hýkumatê da wezaretek bê qêkýrýn ku jý Kurdýstan berpýrsîyar be û jý bo vê wezaretê wezîrek Kurd bê nîþandan.
    3. Jý her wezîrek Kurd ra cîgýrekê Kurd bê tayýnkýrýn.
    4. Zýmanê Kurdý býbe zýmanê rýsmî.
    5. Lý Kurdýstan reformên aborî bên tekûskýrýn.
    Pýþtî gelek gýftûgoyan dý navbera dewleta Iraqê û Kurdan da ev xalên han hatýn qebûkkýrýn.
    1. Erdên ku Pêþmêgan kýrýne býndestên xwe, tê býmîne dý býn qontrola wan da.
    2. Dý serhýldanên bakûrê Iraq (Kurdýstan) da kesên hatýne gýrtýn, bên berdan û azad býbýn.
    3. Tê sîlehên pêþmêrgan ên ku dý þer da jî sýtandýne býmîne dý destên wan da.
    4. Jý bo Kurdýstan mecbûr xwarýn, týþtên xwedîkýrýnê û ên aborî bêne amadekýrýn.
    5. Jý bo qand û perwerdîyê jý Kurdýstan ra mýxtarîyet bê sazkýrýn.
    6. Idarekýrýna Kurdýstan býkeve destên Kurdan.
    7. Hýkumeta Iraqê jý bo avakýrýna û vekýrýna dýbýstanan û nexweþxanan tê melzemeyên pê ýhtýyacî heye býde.

    Jý bo bý nîyeta xwe a qenc bawerîya hýkûmatê bîne, Mela Mýstefa Berzanî qû Bexdayê. Heke Hýkûmatê hýn týþtan anî cî jî, belê dýlê wan ne bû temamîya xalên peymana lýhevhatýnê tedbîq býkýn. Dýlê wan hebû Mýstefa Berzanî tevqîf býkýn an bý rîya tarîtîyê da býkujýn. Berzanî bý van fêlên hýkûmatê hýsîya û dý meha sýbatê sala 1944`an jý Bexdayê derket qû Kurdýstanê.

    Dý Hezîrana sala 1944`an da hýkûmeta Nûrî Seîd ket û dý cîyê wî da Elî Pacecî hýkumeta nû damezýrand. Elî Paqecî bý du rûyî herelet kýr û dý du da jî peymana ku dý navbera wan û Kurdan da hatýbû ýmzekýrýn pêk nanî. Jý alîyê dýn va jý bo hereketên Kurdan jý holê rake planan qêkýr. Hereketek kýr nav ordîyê û ordîyê amadeya hýcûma ser Kurdýstan kýr. Mentîqa serhýldanê jî hazýrýyên xwe kýr û Pêþmêrga dý sê cepandan da jý þer ra amade kýrýn. Mýstefa Xoþnav û Muhammed Kutsî bûn kumandarê cepeyê rojhýlat, Izet Ezîz û Evdýlhemîd Bekýr bûn kumandarên cepeyê rojava, Sýlêman Berzanî bû kumandarê cepeyê baþûr. Komîta azadîyê dý býn seroktîya Mela Mýstefa Berzanî da, dý nav gel da xebatên serhýldanê bý pêþ va býr.
    Hýkûmatê dýxwest hereketê Kurdan bý darê zorê jý holê rake. Dý Temûza sala 1945`an da 25000 esker þand mýntýqa Zaxo, Amadîye, Akra û Rewandýzê. Hýkumatê býryar da ku dý meha Tebaxê sala 1945`an da hýcûmê Kurdýstan býke. Dý býn kumandarîya generalê Ingýlîz Renton da ordîya Iraqê dý meha Tebaxê sala 1945`an da êrîþê Kurdýstan kýr. Qend fîloyên fýrokên þer jî, jý jor va alîkarîya ordîyê kýrýn, gund û bajarên Kurdýstan dan ber býmban. Dý 07.08.1945`an da ordîyê dý býn alîkarîya býmbekýrýna fýrokên þer da hýcûmê Rewandýzê kýr û xwest qewetên Berzanî jý hev veqetîne.

    }ewetên hýkûmatê bý teknýkî, bý melzeman, xwarýn û vexweýnê û bý jýmarî jî, jý qewetên Berzanî gelek zaftýr bûn. Dý býn van kêmasîyên gýran da Pêþmêrga bý qehremanî þer kýrýn û gelek caran derbên gýran lý ordîya Iraqê xýstýn. Dý serê meha Êlûnê da þeren gelek xwînrêj qêbûn. }ewetê hýkûmatê bý alîyê Rewandýz û Akrayê va hýcûmên xwe berdewam kýrýn û dý van hýcûman da Kurda gelek zerar û zeyîat dan wan. Pêþmêrga, eskeran jý mýntýqa qîyan bý paþ va þýkênandýn û wan jý qîyan deranîn. Berzanî hýcûmê ser Erbîlê kýr. Berzanî lý Ingýlîzan bang kýr ku ordîya wan alîkarîya ordîya Iraqê neke. Ev banga Berzanî, Ingýlîzan ne da sekýnandýn û ordîya xwe þandýn ser Kurdýstanê alîkarîya Ereban. Pêþmêrga ordîya Iraqê kýrýbûn býn eblûqeyê û hawîdorê wan gýrtýbûn, tê bý temamî wan ýmha býkýrýn. Ingýlîzan dîtýn ku Kurd ordîya hýkûmatê perîþan dýkýn û nêzî Kerkokê dýbýn. Seba vêkê bý ordîya wan û bý fýrokên þer hýcûmê da ser Kurdan. Vê yekê dan ber qavên xwe ku tê jý ordîya wan gelek kes jîyana xwe wýnda býkýn heke ew ordîya Iraqê jý eblûqêyê derýnýn. Jý wan ra mafên wan jý jîyanwýndakýrýn û kuþtýna eskerên wan gýrîngtýr bû. Seba vê yekê xwestýn ordîya Iraqê jý býn dorgýrtýnê derînýn û wan jý destên Kurdan xýlaz býkýn. Ordîya Ingýlîzan jý sê qengan va meþîya ser Kurdan. Jý jorva jî ; þervanên Kurd, gundên wan, zevî û heywanên wan býmbe kýrýn. Jý 50`yan zêdetýr gund û bajarên Kurdan bý býmban wêrankýrýn. Pîlotan jý fýrokan bý týfýngên makînelî û býmbeyan gule barandýn ser jýn, zarok, kal û pîrên Kurdan.

    Ordîya Ingýlîz hawîdorê þervanên Kurd gýrt û jý jor va býmban barand ser wan. Dý roja 25.09.1945`an da nêzî bajara Berzan þerek gelek gýran û xwînrêj qêbû. Þervanên Kurd xaza (qembera) dor xwe qulkýrýn û jý nava xazê derketýn, bý paþ va kýþîyan. 6`ê meha Cotmehê sala 1945`an, hêla Berzan kete destên ordîya Ingýlîz û ordîya hýkûmatê. Qara Kurdan ev mabû ku Iraqê terk býkýn. Heke lý ser erda xwe býman, tê bý hezaran jýn, zarok û kesên bêguneh býhatýn telefkýrýn. Berzanî û þervanên wî bý jýn, zarok, kal, pîr, nexweþ û býrîndarên xwe va ku nêzî 10 hezar kes bûn, ketýn ser rîya Iranê û hýdûdê Iraqê terkkýrýn. Dý rê da bý sedan zarok, jýn, býrîndar û nexweþ jîyana xwe jý dest dan. Kesên sax jî, dý rê da jý týneyî û belengazîyê nexweþ ketýn û mýrýn. Mýstefa Berzanî dý roja 11.10.1945`an da derbazî Iranê bû. wê demê wezîyeta Kurdên Iranê qenc bû û lý damezýrandýna komara Mehebadê dýgerîyan. Berzanî xwe gýhande wan û bû alîkarî ýlankýrýna komara Mehabadê.

    Kazim Özdemîr





    Kurdistan Welatê Kurda ye ! Kerkûk Dilê Kurdistanê ye !



    Bimire Dagirkerî ! Her Bijî Kurd û Kurdistan !

    http://www.pdk-xoybun.com

    http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf

    http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv1.jpg

    http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv2.jpg

    http://www.xoybun.com/nuceimages/Parastina_Sinore_Kurdistana_Mezin_1.jpg

    http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Nexise_Kurdistane_PDK_b.jpg


    Sosyal, Çaðdaþ, Baðimsiz, Bîrleþîk ve Demokratîk, Kurdistan Îçîn, El Ele Vêrîn !



    Avakirina Kurdistan a Mezin, Egera Aþîtî û Demokrasî ya Cîhanê ye !



    Komela Bazirganên Kurd û German Ava Dibe.



    Banga, piroje ya bazirganî û piroje ya Kurdistan a mezin ... !











    Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne.

    Weþandin:: 2009-03-06 (5012 car hat xwendin)

    [ Vegere ] | PRINTER


    | PDK-Baþur | PDK-Baþur | PDK-Xoybun | PDK-Rojhilat | Kurdistan Media | Xebat |


    PDK - XOYBUN.Com 2003 All Rights Reserved
    Email : xoybuncom@yahoo.de
    _______________________________________________

    Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...

    Diese WebSeite wird am besten mit dem Avant Browser betrachtet...

    This site is best viewed with Avant Browser...

    Download !!!

    This site is best viewed with Avant Browser...

    Diese WebSeite wird am besten mit dem Avant Browser betrachtet...

    Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...

    _______________________________________________

    Content û Naverok


    _______________________________________________

    Pêlê Logoyên Li Jêr Bikin ! Press the Logos Below !


    Open Society Foundations


    Clinton Foundation


    Bill & Melinda Gates Foundation


    Rockefelleer Foundation


    International Monetary Fund (IMF)


    Office Of George W. Bush


    Bush Foundation


    George W. Bush Foundation


    IBRD - IDA | World Bank Group


    Rockefeller Capital Management

    _______________________________________________

    _______________________________________________


    Private Bank - Deutschland Frankfurt

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    Neue, Biligen und Große Wohnungen Zu Vermieten.

    Gratis Strom und Heizung für Mieter.

    _______________________________________________


    _______________________________________________


    Ezê Ji Wera, Li Almanyayê, Dikana Pîzza, Ji Nuva Vekim.
    Kontakt Tel. : 0049-176-93036339


    Ezê Ji Wera, Li Almanyayê, Dikana Kîosk, Ji Nuva Vekim.
    Kontakt Tel. : 0049-176-93036339

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    Tabacco

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    _______________________________________________

    _______________________________________________



    Kurdistan, ''Þerab bi kurdî xweþ e''.

    _______________________________________________



    Þerab : Baron Philippe de Rothschild Wein.



    Þerab : Baron Philippe de Rothschild Wein.

    _______________________________________________


    Wodka Stepanoff - Doppelkorn - Weinbrand und etc

    _______________________________________________






                    
    Google