20.06.1930 - 20.06.2012 - Di Serhildana Gelîyê Zîlanê da, Tevkujîya Gelîyê Zîlanê Ji Bîra Me Naçe...
Partîya Demokrat a Kurdistan - Xoybun
P D K - XOYBUN
20.06.1930 - 20.06.2012
Ez, li ser navê Malpera ; www.pdk-xoybun.com ê, www.xoybun.com ê û li ser navê Partîya Demokrat a Kurdistan - Xoybun ê, Roja 20.06.1930, di Serhildana Gelîyê Zîlanê, pîroz dikim... Şehîdên Serhildana Gelîyê Zîlanê, Şehîdên Kurdistanê, yên berîya vê demê û yên hetanê îro, bi bîr tînim û tevkujîna Gelîyê Zîlanê, Şermezar dikim...
Kurdistanîyên Hêja :
Tekoşerên Kurd, wekê her demê, di Serhildana Gelîyê Zîlanda jî, xwastine Kurdistanê, ji bin Dagirkerî yê, Rizgar bikin. Wekê, hemên Serhildanên Kurdistanê, vî demê jî, Komara Tirk, ji bo Dagirkerîya xwa bimeşîne, bi êrişên hovane, êrişê Serhildana Gelîyê Zîlan kirine û bi hezaran Kurd kuştine, Gundan şewitandine, malan xirav û wêran kirine, Kudan bi dara zorê, bi Koçberî yê (Surgun) derbeder kirine... Dibê em, kirinên hemu dagirkerên Kurdistane, ji bîr nekin...
Li gorîya dewletê rojên 19 û 20ê Hezîran sala 1930 an kurên Kor Hiseyin Paşa û Emîn Paşa li Cildiran û Bazîdê ji hidût derbazê Tirkîyayê dibin xetên Telxrafê di çetînin û têne gelîyê Zîlanê, davêjin ser nehîya Zîlanê. Esker ji Erdîşê hereketê gelîyê Zîlan dike. Navbera Erdîşê û Gelîyê Zîlan 20 km ye. Kurên Kor Hiseyîn Paşa û Emîn Paşa davêjin ser Erdîşê.
Şer di navbera eskerên komara Tikîyayê û Kurdan da derdikeve.
Em dîsa çewa berpirsîyarê dewletê dibêjin bi wî awayî qise bikin : „Di roja 29.06.1930 an da, siet 02.45 an da qefleyek işqîya, bi qasî 200 siwarî û 80 peya davêjin ser qereqolên Surbaxan û Norşên. Bi qasî 25 esker winda bû ne. Işqîya makînelî tifingek sivik, 2 sandoq cepxane, 2 heywan û telefonek dibin.“
Kolorduya nehan li gora emrê serdarê umûmîya sereskerîyê roja 02.07.1930 an vî emrî dide : „ Işqîya di bin idara lawên Kor Hiseyîn Paşa û Emîn Paşa da bi qasî 350-400 kes li hêla gundên Sofî Mistefa, Kanî, Romika Jorî, Çaqirbeg, Gurgure, Xaçli, Koru, Xirabêbiçûk û Çawîş da ne.“
„Hêla Gelîyê Zîlan, işqîya di bin idara Seyît Resul da bi qasî 400 kes tê texmîn kirin. Di Gelîyê Zilan da li dora gundên Şûrik, Susok, Kadir, Esker, Minewer, Sivik, Axi, Dedelî û Şeytanava ne. Si gund û temamîyê gundên hêlê alîkarê işqîya ne.“
„Hêla Çildiran, Di bin idara Usiv Evdal ku ji Iranê ketiye welatê me, çend kes hene hê nayê zanîn. Ev koma işqîya jî li dora gundên Çilîyajerîn, Şêxromî, Alîkelê, Xaçan, Qeymez û Şêxsicû da ne. Kifş û eşkere bû ye ku li bakûrê hêlê di navbera hidûd û Tendûrekê da Xalidê Xelikanî û Tozoyê Melikanî cî girtine. Mexseda wan eve ku alîkarîya işqîyayê gelîyê Zîlan bikin.“
„Işqîya ji dûr va bi tifingan berik dibarînin û direvin. Gundên li hêla mintiqa serhildanê ku alîkariya van işqîyan dikin tê bi temamî bêne şewitandin, kavil û kambaxkirin. Hizretê Mereşal emir daye û dixwaze ku işqîya sax were girtin.“
„02.07.1930 an da li mintiqa kolordîyê ev hereket hatin kirin : Gundên Kaymez, Xaçan, Kolesor, Çilî û Osmanî ji jor va bi firokên şer hatin bimbe kirin. Gundên Patnosê bi bimbe û tifingên makîneli têne berik barandin.“
„Roja çarê Temûzê sala 1930 an, siet di navbera 02,50 û 07.00 an da işqîya hicûmê qereqolên Bêlukbaşî, Qerebûrûn û Qeyabûrun û hawîdorê gundê Tacbûrûn kirin. Di nava van işqîyan da Ihsan Nûrî, Bro Heso Têlî û Evdilqadir hene. „
„ ! 5 ê Temûzê li cepeyê Eşref Beg ji 500 kesan zêdetir işqîya hetine imha kirin û kuştin. Li mintiqa alaya suwarî, işqîya iltica kiri ye. Li vê hêlê ji gundîyan ji sedan zêdetir mêr, jin û zarok û 150 àyan zêdetir heywan, 6 hesp ketine dest. Bi temamîya heywanên vê hêle hatine civandin.“
„ ! 8 ê Temuzê firokên şer eşîreta Xelikan ji jor va bimbe kirin. Ji eşîreta Xelikan 18 insan û heywanek, ji eşîreta Tozo 6 mêr, mirî û 5 jin birindar, 7 heywan hatine telefkirin. „
„21 ê meha Temîzê, di nav du rojan da eşîreta Xelikan ji jor va bi firokan hatin bimbe kirin. 25 mirî, hewçend jî birîndar û gelek heywanên xwe windakirin.“
„25 ê Temuzê, Mifreza Derwêş Beg li dora Erdîşê hinek kesên ku xwe di nav dar û keviran da veşartibûn girt, belê ji kesên girtî zaftir kes jî sedem xwestin birevin hatin kuştin. Bi qasî 200 heywan jî hatine sitandin û li Erdîşê teslîmê komisyonê kirin.“
„29 ê Temuzê, Derwêş Beg bi mifreza xwe va ku li Gelîyê Zîlan ji bo paqijkirinê wezîfe girtî ye melayê gundê Papûşkin ku yekê sebebê serhildanê bû û pê ra 4 kesên dî mirî girtî ye. Ji xeynê wan 9 tifing û bi qasî 700 heywan hatine civandin.“
„2 ê meha Tebaxê, Mifreza Derwêş Beg li gundên Koçköprü, Gurgurbaba û Pertaqê nihêrî û di şikeftên dora van gundan da bi Heso ra kesek nenas kuştî xiste destan. Dîsa jinên ku di van şikeftan da xwe veşarti bûn xiste dest.“
„Zozanên Oramarê ji jor va hatin bimbe kirin. Di dehê meha Tebaxê da Mifreza Derwêş Beg işqîyayên bi nav û deng Siltan, Usiv, Kasim, Tahir, kurmamê Kor Hiseyîn Kasim û Mihyedîn kuştî kirîye dest. Gundên Şereflî û Meral şewitand û bi qasî 30 sîlehan xiste dest.“
Çewa em li dibînin ku tiştên berpirsîyar û kumandarên dewletê bixwe dibêjin li hêla Gelîyê Zîlan, Patnos, Erdiş, Çildiran, Bazî û Diyadînê çira insanan tê kirin, gund tev têne şewitabdin û wêrankirin, mal û heywan têne talankirin. ~ê talankirin û qirkirinê dewlet dibêje û ne kesek din. Bi rastî zilm û zordestî, bê wijdanî û bê imanî hê gelek xirabtir bû ye.
Em niha parîyek ji gotinên resmî derkevin û kurt li ser qetlîama Gelîyê Zîlan bisekinin. Kumandarêk esker bi navê Deriêş Beg me di gotinên rismî de jî dît ku çewan ji insanetîyê derketîyê, di Gelîyê Zîlan da zarok û zêç, jin û kesên kal, xort û zilaman qetil kirî ye, tazî û birçî, li ser berf û baranê, li ber xezeb û tofanê hiştî ye. Malên wan, xanî û qîyandinîyên wan talan kirî ye, heywanên wan bi zorê sitandîyê, bi qetlîama insanan têr nebû ye, heywanan jî qetil kirî ye. Gundan şewîtandî ye, kavil û wêran kirî ye, dilê wî rihet nebû ye ji jorva bimbe daye kirin, kevir li ser kevirê nehiştî ye. Insanên zarok, jin û kal, kesên bê sîleh, bê guneh û bê mecal, heywanên bê zar û ziman ku ji alîyê vî sereskerê hov û wehş va hatine kuştin kesek jimara wan nizane.
Jimarên ku ji alîyên berpirsîyarên komara nû va hatine eşkerekirin û raporkirin min hin ji wanan li jor nivîsand. Belê ev jimar ji deveyê guh e. Jimarên rastî kes nizane. Kes nizane çend zarok , jin û kal di şikeftan da hatin bimbe kirin. Kes nizane li serê çol û çîyayên Gelîyê Zîlan, di newal û daristanên Gelîyê Zîlan da çend kesên Kurd hatin qirkirin. Leşê wan bûn qismetê gur, hirç û heywanên hovên wek seresker Derwş Beg.
Li ser her bostek axa Gelîyê Zilan nalîna hestîyan bilind dibe. Her bostêk axa Gelîyê Zîlan bi xwîna jin, zarok, kal û xortên Kurd hatîye avdan. Ava newala Gelîyê zîlan ji xwîna Kurdan sor bû ye. Îro di gelîyê Zîlan da gundên gelîyê Zîlan şahîdê zindî ne kû li gelîyê zîlan çî bû ye. Kesên ku ji wê demê hê sax mane kêmin. Belê kesên ku mane ji hêja jî ji tirsa Derwêş Begê bê îman newêrin kula dilê xwe û qetlîama Derweş Beg bînin zimên. Kudera gelîyê zîlan bête kolan ji bin axê, hestîyê insanan, barut û berikên Derwş Beg derdikevin.
Gelîyê Zîlan ji alîyê komarê va hat tarûmarkirin. Kêsên sax man ji Gelîyê Zîlan hatin nefîkirin. Gelîyê Zîlan ji insanan hat valakirin. Gelîyê Zîlan û hawîdor ma ji gur, hirç, beraz û heywanên hovên ra ku ev heywanên hov ji Derwêş Beg bi wicdantir û gelek qanctir û aştir li ser erd û axa gelî disekinîn û disekinin.
Hezar salê, Dagirkerên Kurdistan ê, Bav û Kalê me, bi şiklên Curbe-cur kuştine. Dema em, Kurdistana mezin, çê nekin, ewên hîna, Hezar salên din jî, me û Zarokên me, bi şiklên Curbe-cur, bikujin. Divê em, dawî li şeş devletên îro, ''1-Tirkiye, 2-Îran, 3-İraq û Kuweyt ê, 4-Surîye, 5-Azarbeycan û 6-Lûbnanê '', bînin Çend Welatên Gelên Arî lê dijîn, tevê Nexşê Kurdistan ê bikin û wekê Împaratorî ya Medya yê, Kurdistan mezin, çê bikin. Û paşê jî, emê Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasî yê...
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne.
Hun, bi xêr hatin. 
Her Bijî, Kurd û Kurdistan. 
Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...
Download !!! 
