| |
Yīlmaz Gūnī stereka geže Cīhana sīnemayź
Azad Eerebī
Yīlmaz Gūnī xelkī Kurdistana Turkiyīž di sala 1937 e Zayīnī da li gundź "Yīnīca" girīdayī bi herīma "Edenī" ji dayīk būye. Seba hejarī ū nedarīyī dayk ū babī wī gundī xwe cih hīlanž ū berev bajarī Edenī koēber būn. Serbarī wī ēendī ku Yīlmaz hetanī temenī 14 saliyī žagirdī dukandaran būž lī dema ku ev ji žola xwe a rojī tewaw dibūž diviya bi éemrī babaī xwe ēoba medresīž hetanī xwandin ū nivīsīnī biéelime ū sibeynī rojī bikaribe bi hisaba ū xerca dukana babī xwe a Penbū (loke) firotinī ragihīje. Yīlmaz hevdem tevī kīžana īž ū elemīn zor karī di warī xwīndinī de serkevtinekī berēav destve bīne ū heza nivīsandinī ev berev aliyī nivīsandina ēīrokan hayda.
Sala 1952 e Zayīnī īkim romana wī di guvara "Bīrgūn" a Turkī da hat wežandin ū di sala 1955 ī de ēīrokek derheq jinekī reéyetī ku ji xwedan milkīman re gotibū: "Hinde nakīže dī dasthelat ū hakmiyeta we dawī werež" Nivīsand. Wežyana wī ēīrokī bū egera wī ēendī ku nivīskar bikeve hepsī ū dadigeh wī bi 7 sal ū nīvan hepsī ū 2 sal ū nīvan tebéīd (dūr īxistī)ī mehkūm biket. Yīlmaz di halekī da ku xwīndkarī ēiqa aborī li Istenbolīž bū sinaryoek bi navī "Alageyk" (Aho) nivīsand ku pažī bū fīlm ū wī xwe di leyīztina wī da rolī īkim hebūž seba wī fīlmī ev carek din hate dadigehī kirinž lī berī girtinī hilat.
Sala 1961 e Zayīnī polīs cihī nepeniye wī peyda kir ū girt ū carek din bi 18 mehan hepsī mehkūm bū ū di wī heyamī da ēīroka "Bīnewa mirin"ž nivīsand. Sala 1963 e Zayīnī Yīlžaz di īkik ji žirketīn sīnemaī de damezrī ū li bajarīn Turkiyī digere ū dītinīn xwe dikir sinaryo. Yīlmaz di heyamī 5 salan da zortir ji 60 filman ēīkir ku cuda ji nivīsandina sinaryoan ji wan fīlman re belku herwisan di wan de leyīztž hindik ji wan fīlman wek: "Akad" ū "bi Navī Qanūnī" būne egera navdar būna bī qase wīž ev navdar būn hetanī qasekī bū ku civatīn xelkī Yīlmaz bi "Sultanī zulm jī kiriye Sīnemī" navdar kirin.
Aqibet xwedanī wī žirketa ku Yīlmaz di wī de žol dikir li tirsī wī ēendī ku Yīlmaz bi kesekī siyasī hatibū nas kirin ū herwisan ēend caran kevtibū hepsīž ev li žirketa xwe de derīxist. Yīlmaz pižtī derkevtin ji wī žirketī fīlma "Éeros Xan" ēīkir ku di wī da būyerīn Kurdistanī ū ēavaniya cil ū bergīn ū tītal ū resmīn Jiyana Kurdan hatibūn nīžandan.
Sala 1972 e Zayīnī bi buxtana wī ēendī ku Yīlmaz di mala xweda neyerīn dewletī xwedan kirinež teslīm hepsa Artīžī a "Selīmiyī" hate kirin ū di hepsī de wī ēend ēīrok wek: "Selīmiye Oēlemesī" ū "Selīmiye Mektoblari" nivīsandin ū žandin derveyī hepsī.
Sala 1974 e Zayīnī Yīlmaz ku taze ji hepsī derketibūž bi buxtana dest hebūn di kužtina žanoyī a Turk zimanekī de ji nūve bi 18 salan hepsī hate mehkom kirin. Di wī heyamī de jī wī ēend ēīrok ū Žanoname bi navīn "Sūrū" (dor) ū "Yol" (rī) ū . . . nivīsandinž ku seba īkik ji wan bi 18 salan hepsī ū 5 sal ū hindikī tebéīd (dūr īxistinī) mehkūm bū. Wī di hepsī de nameyekī servekirī ji Sīniyor Firnandīz Herīra rīveberī Fistīvala Sīnemayī a "Faladīd" li Ispanya žand ku sexmeratī wī jī 5 salīn din heyamī hepsī būna wī zīde bū. Pižtī heyamekī kin dadigehī ev bi 7 nimūne sūēīn din gunehbar nasī ū li ser īk heyamī hepsa wī gihīžte 100 salan. Lī Yīlmaz rihet nerūnižt ū wī di hepsī de babet dinivīsandin ū ji hogirīn xwe re dižande derveyī hepsī wan jī dikirine fīlmž ku īk ji wan fīlman bi navī "Sūrū" (dor) di Evropayī de nav ū dengī derxist.
Sala 1980 ī Yīlmaz di hepsī da daxwaza iznekī ēend rojan ji dadigehī kir heta seradana mala xwe biketž lī dema ku dazwaza wī hate qebūl kirin ū dema ev ji hepsī derketž yīkrast ēo Parīsī. Desthelatdarīn Turk ji hilatina wī tirsiyan ū gižt žano ū fīlm ū ēīrok ū heta navī wī di welatī Turkiyī da qedexe kirin.
Sala 1982 e Zayīnī dema di Fistīvala Kan daž fīlma "Yol" a Yilmaz xelata īkim vergirt ū rojnamīn cīhana azad ev hinde derheq wī nivīsandin ku īdī ev bū kisayetiyekī nasyare sīnema cīhanī.
Sala 1983 e Zayīnī wī fīlmek din bi navī "Dīwar" li Feranse ēīkir ku roj bo rojī nav ū dengī Yilmaz zīde kir.
Aqibet Yīlmaz di roja 9 ī Siptambra sala 1984 e Zayīnī da ž di nesaxxanekī Parīsī da ēo ber dilovaniya xwedī ū cenazī wī berev Enīstitoya Kurd li Parīsī hat veguhastin ū hetanī 14 ī wī mehī her li wīderī ma ū di wī heyamī da bi hezaran kes ji xizmīn wī ū hunermend ū hunerhezan bo xwatir zwaziya īkcarī ji Yīlmaz serdana cenazī wī kirin ū serexwežī ji xīzan ū keēa wī kirin. Misyo "Jak Lang" Žalyarī Perwerde ū Éelimandinī yī Feranse ū her wisan hindik ji kisayetīīn Feransewī di wī rī ū resmī da pižikdar būn. Fransowa Mītran Serok Komarī hing yī Feranse - ku di wī ēaxī da li Parīsī nebū - li rīya xīzana xwe ve tacekī golan žand. Sefīrī maqūl yī Yonanī li Feranse bi noneratī ji aliyī Serok Komarī wī welatī ū herwisan zor kisayetī ū hunermendīn cīhanī bīna Patrīk Jaspīn ū sikirtīrī īkim yī Partiya Sosyalīst a Feransež berpirsī peywendiyīn derveyī Feranse ū herwisan Serokī }ketiya Kirīkarīn Partī a Komonīst a wī welatī ū nonerīn Partīīn Kurdī li derveyī welat ū herwisan nīzīk 20 kes ji nonerīn težkīlatīn Turkan li Evropayī di rī ū resma serexwežiyī da seba ēona Yilmaz bo ser dilovaniya xwedī pižikdarī kirinž ū herwisan bi hezaran name ū tilgiraf seba wī xisara mezin gihīžtine Enistityoya Kurd.
Roja 14 ī meha Siptambrī cenazī Yīlmaz ji Enistitoya Kurd berev meydana "Rīpoblīko" (Cimhoriyet) ū li wī de rī jī di nava aqara xelkekī zaf da berev Goristana "Pīyīr Lažīzo" ku merqedīn gižt kisayetīīn navdare Parīsī li virin hat veguhastinž teslīm axī hate kirin.
Mafź Kopīkirin &kopībike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd ū Kurdistanź daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyźn Aborī ū Avakirin, Pirojeyźn Cand ū Huner, Lźkolīna Dīroka Kurdistanź, Perwerdeya Zimanź Kurdī, Perwerdeya Zanīn ū Sīyasī, Wežana Malper ū TV yźn Kurdistane. Tev maf parastī ne. Wežandin:: 2003-04-25 (5431 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
|
|