PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane.

Cîgerxwîn ( Şêxmus Hesen ) nivîskar, sîyasetmedar, qehreman û kedkarekî Şoreşa Kurd bu. Cîgerxwîn ( Şêxmus Hesen ) di dîrokêda îro di 22.10.1984 de çu ser dilovanîya xwa. Cîgerxwîn ( Şêxmus Hesen ) nemire û di dilê netewa Kurd da dijî... Qehremanên Şoreşa Kurdistan ê Nemir in ! ...

Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun

P D K — XOYBUN

1903 / 22.10.1984 — 22.10.2016
Ez, li ser navê Malpera ; www.pdk-xoybun.com ê, www.xoybun.com ê û li ser navê Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun ( P D K — XOYBUN ) ê, Cîgerxwîn (Şêxmus Hesen), bi Dilekî germ, bibîr tînim. Cîgerxwîn (Şêxmus Hesen), wekê her Tekoşer û Şehîdên Kurdistanê, nemire û Dilê meda dijî. Şehîdên Kurdistanê, yên berîya vê demê û yên hetanê îro, bi bîr tînim û tevkujînên, li hemberê Kurda, li Kurdistanê û yên li dervayê Kurdistanê buye, hemuyan, Şermezar dikim...

Kurdistanîyên Hêja :

Cîgerxwîn bi navê Sêxmûs ji dê û bavekî Gundî, Cotkar û Belengaz di sala 1903an de li Gundê HESARÊ hatiye cîhanê, ji ( 11 ) de xusk û bira tenê sisê mane: Sêxmûs, Xelîl, Asya. Di sala 1918an de bavê wî Hesen li bajarê Amûdê serê xwe danî û çûye ser heqiya xwe. Di sala 1919an de li gundê Bêdir-Memo diya wî Eysan ya heftê salî jî serê xwe danî û çûye ser heqiya xwe. Cîgerxwîn pêlakê li cem xusk û birayê xwe maye... Di sala 1979an de, Cîgerxwîn ji ber Dagirkerê Roj Ava yê Kurdistanê, Devleta Sûrya yê direve û diçe Siwêdê û pênc salên xwe yên dawî ji jiyana xwe li Siwêdê derbas dike. Di 22.10.1984an de li bajarê Stockholmê Cîgerxwîn serê xwe danî û çû ser heqiya xwe.

Birayê we : Alî Cahît Kiraç | Alî Cahît Kiraç | Alî Cahît Kiraç

Ey Qehremanên Kurdistan ê, Hun Herdem, Di Dilê Meda Dijîn.
Qehremanên Şoreşa Kurdistan ê Nemir in ! ...

Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun

P D K — XOYBUN

Tekoşîna Şoreşgeran Herdem Dibê, Mirina Koledarî û Terorîzma Dagirkerên Kurdistanê.

Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun

P D K — XOYBUN

Tekoşîna Şoreşgeran Herdem Dibê, Mirina Koledarî û Terorîzma Dagirkerên Kurdistanê.
Bijî Kurdistanek Yekgirtî, Serbixwa, Demokrat û Azad.
________________________________________________________________

Şêxmûs Hesen ( Cegerxwîn ) :
Şêxmûs Hesen, bi navê xwe ya din Cegerxwîn ( 1903 - 22.10.1984 ), yek ji helbestvanên herî mezin yên gelê kurd e.

Jidayikbûn û Zaroktî :
Cegerxwîn bi navê Sêxmûs ji dê û bavekî gundî-cotkar-belengaz di sala 1903an de li gundê HESARÊ hatiye cîhanê, ji ( 11 ) de xusk û bira tenê sisê mane: Sêxmûs, Xelîl, Asya. Di sala 1918an de bavê wî Hesen li bajarê Amûdê serê xwe danî û çûye ser heqiya xwe. Di sala 1919an de li gundê Bêdir-Memo diya wî Eysan ya heftê salî jî serê xwe danî û çûye ser heqiya xwe. Cegerxwîn pêlakê li cem xusk û birayê xwe maye.

Jiyan û xebata li Binxetê ( Rojava yê Kurdistan ) :
Di sala 1920an de çûye xwendegeha olperestî û çend salan li ser hev li Kurdistana Sûrya yê, Îraq û Îranê jî li xwendinê geriyaye û rewsa gelê Kurdistanê bas nas kiriye.

Di sala 1927an de keça xalê xwe Kehla Selîm ji gundê Hesarê ji xwe re tîne û li Amûdê bicî dibin.

Di sala 1928an de xwendina xwe qedand û îcaza xwe wergirt û bû melayê gundê Hazda jorî û di wê salê de dîwana xwe ya yekemîn nivîsiye, ev dîwan winda bibû û berî 3ê salan ketiye destê me û heta îro nehatiye çapkirin.

Di sala 1936 an de, Cegerxwîn bi çend malên gundiyan ve du gund li jêrê avaniyê avakirin ( Çêlek û Cehenem ).

Di sala 1937 - 1938an de, Cegerxwîn û hevalên xwe Nadiyek-Komelak li bajarê Amûdê ji xortên kurd re vekirin û komela wan gelek berepês çû, lê bi navtêdana hin mirovên nezan û dijminê miletê kurd Firansizan ew komele girt.

Di sala 1946an de Cegerxwîn mala xwe ji gund guhaztiye bajarê Qamislo û ketiye nav pêlên rêzanî û siyasetê û di wê salê de Civata Azadî û Yekîtiya Kurd hate çêkirin; Dr. Ehmed Nafiz serok û Cegerxwîn sekretêr...

Di sala 1948an de Cegerxwîn bûye hevalê Partiya Komunîst a Sûrya yê. Di sala 1949an de cara yekemîn bû ko Cegerxwîn hatiye girtin. Di sala 1950an de Cegerxwîn dikeve Civata Astîxwazên Sûrya yê û di hundirê wê de kar dike. Di sala 1954an de Cegerxwîn ji hêla komonîstan ve bû namzadê perlemana Sûriya yê.

Di sala 1957an de Cegerxwîn ji komonîstan dûr dikeve û di wê salê de Cegerxwîn û hevalên xwe rêxistina AZADÎ sazdikin û pistî pêlakê Cegerxwîn û hevalên xwe rêxistina xwe fesix dikin û bi Partiya Dîmoqratî Kurdî re dibin yek.

Di sala 1959an de Cegerxwîn direve Îraqê û sê salan li wir dibe mamosteyê zimanê kurmancî li Zanîngeha Bexdayê perçê kurdî. Di sala 1962an de hukûmeta Îraqê bera Cegerxwîn dide û ew û zarokên xwe vedigerin Sûrya yê, Cegerxwîn tê girtin û pistî pêlakê tê berdan.

Di sala 1963an de dîsa Cegerxwîn tê girtin û dikeve Zindana Mezê li bajarê Samê, lê pistî pêlakê tê berdan lê wî nefî ( Surgun ) dikin û disînin bajarê Siweyda nav Durziyan, lê pistî pêlake ne dirêj tê berdan û vedigere bajarê Qamislo yê.

Di sala 1969an de Cegerxwîn diçe Kurdistana Îraqê nav sorisa kurdî û nêzîkî salekê li wir dimîne. Di sala 1970yî de Cegerxwîn ji Kurdistana Îraqê vedigere Sûrya yê. Di sala 1973an de Cegerxwîn direve Libnanê û dîwana xwe ya sisyan KÎME EZ ? Û çîroka Salar û Mîdya li wir çap dike. Di sala 1976an de Cegerxwîn vedigere Sûriye yê û heta sala 1979an li wir dimîne.

Li Swêdê :
Di sala 1979an de Cegerxwîn ji Sûrya yê direve û diçe Siwêdê û pênc salên xwe yên dawî ji jiyana xwe li Siwêdê derbas dike. Di 22-10-1984an de li bajarê Stockholmê Cegerxwîn serê xwe danî û çû ser heqiya xwe.

Cegerxwîn di hewsa xaniyê xwe de li bajarê Qamislo yê hatiye vesartin. Zarokên wî yên ko li dû xwe histine du kur û çar keç in : Keyo, Azad, Gulperî, Rojîn, Beniye, Selam. Neviyên wî 26 kes in.

Sala bîranîna Cegerxwîn :
Ji bo 100. salvegera jidayîkbûna Cegerxwîn weşanên Avesta helbesten wî ji nû ve weşand.

Cigerxwîn, dengê êş û azara gelê Kurd di têkoşîna azadiyê de, di sala 2003an de kete sedsaliya xwe de. Cigerxwîn ku navê wî yê birastî Şexmûs Hesen e, di sala 1903-an de li gundê Hesarê girêdayî navçeya Kercosê ye, ji dayik bû. Piştî ku di temenekî biçûk de dê û bavê wî çûne ser dilovaniya xwe xwîşka Cigerxwîn ew bire cem xwe. Dema ku ew yanzdeh salî bû, di destpêka şerê yekemîn yê cîhanê de, tevlû malbata xwîşka xwe binxet bû û bû penaber li welatê xwe. Ew li gundê Amîd girêdayî Qamişloyê bi cih bû. Cigerxwîn di sala 1921-an de xwendina xweyî medresê bi dawî kir û îcazeya melatiyê wergirt. Piştî vê yekê Cigerxwîn dest bi melatiya gundê Tell Şair kir û ji ber vê yekê jî navê Mele Şexmûs lê hate kirin.

Dema Cigerxwîn li gelek cihên başûr û rojhilatê Kurdistanê xwendina xwe ya medrese didomand, wî êş û azarên gelê Kurd ji nêzîk ve dîtin û navê Cigerxwîn li xwe kir. Jiyana Kurdan ya sext û zor û zehmetiyên jiyana wî bi xwe ew xistine nava nakokiyên hundirîn.

Cigerxwîn ji sala 1924-an û pê de dest bi nivîsandina helbestan kir. Piştî têkçûna serhildana Şex Saîd, hestên neteweyî yên Cigerxwîn gurrbûn û ew bû endamê rêxistina Xoybûn ya ku ji aliyê rewşenbîrên Kurd ku penaberî Sûriyê bûbûn hatibû damezirandin. Wî di 24 saliya xwe de dest bi nivîsandina helbestan di kovara Hawar de kir.

Dilnermiya wî û mirovaniya wî û xwendina wî ya medresê bûn sedema wan berhemên wî yên ku bîna berhemên wêjeya klasîka Kurd jê tê :

Cana xwe derîne tu ji pişta çeperê,
Perde tu hilîne, ku li min roj bê derê,
Şevreş bike ronî, tu bi loks û fenerê,
Maçek ji du lêvan bide, ey lêv şekerê,
Ew e dermanê birînê û kul û derd û kederê.
...

Piştî demeke kurt Cigerxwîn berê xwe da civata feodal û paşverû. Wî di helbestên xwe de bi tundî xwudkarên feodal û olî rexne kirin. Li gor wî sedema bêbextî û êşa karker û gundiyên Kurd ev hêz bûn û di heman demê de wa rê li azadî û serxwebûna gelê Kurd jî girtibûn.

Ronak kirina gelê Kurd di derbarê rewşa civakî û parvekirina hêzan de di civakê de ji bo Cigerxwîn berî hertiştî dihat, ji ber vê yekê jî helbestên Seydayê mezin di destpêkê de li hemberî hêzdarên olî, şêx û mela bûn :

...[[
Hawar dikim,
Ranabî kes
Şêx û mela
Û pîr û qes
Bi xaç û xişt
Û mizgevt û dêr
Em xistine
Tora neyêr.
Hawar, hewar
Hawar, hewar !
Van çûçikan
Dexlê me xwar.

Sed camî û
Dêr û kenişt
Naqos û bang
Û tîr û xişt
Sed lek ji
Tîpên Lemterew
Bi kêr me nayên
Tev derew.

Cigerxwîn bi dil û can hewl dida piştgêriya têkoşîna azadiya gelê Kurd bike. Wek mînak di dema muxtariya sala 1961an li başûrê Kurdistanê wî li zanîngeha Bexdayê beşa Kurdiya Jorîn saz kir û ji bilî vê wî bernameya çanda Kurd di radyoya Bexdayê de amade dikir. Ji sala 1959 heta sala 1963an Cegerxwîn li Bexdayê dima. Ji bilî helbestên siyasî ( neteweyî û sosyalîst ) wî helbestên li ser evînê jî dinivîsîn, ku pirê caran êş û jana evînê tanîn ziman, herwiha carcaran behsa xweşî û şahiya evînê jî dikirin.

Gelek stranbêjên Kurd Helbestên wî ji bo stranên xwe bi kar anîn. Heşt dîwanên Cigerxwîn yên helbestan hatine weşandin, herwiha wî pirtûka bi navê “Tarîxa Kurdistanê”, ferhengeke zimanê Kurdî û pirtûkên li ser folklora Kurdî. Bi kar û barê xwe û bi berhemên xwe Cigerxwîn di ronakkirina girseyên li Kurdistanê de rolêkî gelekî mezin leyistiye. Mirov dikare wî mîna nîşaneke neteweyî bibîne.

Cigerxwîn parabêtir jiyana xwe li Qamişlo borand, lê paşê mecbûr ma ku dev ji welatê xwe berde û here Stockholmê. 22-ê êlûna sala 1984an Seydayê Cigerxwîn çû ser dilovaniya xwe. Cigerxwîn li hewşa mala xwe ya li Qamişloyê bi tevlîbûna dehhezaran Kurdên heskiriyê helbestên wî hate bi cih kirin.

Ev kesayetiya mezin ya wêjaya Kurd, mamosteyê Qedrican, dikeve sedsaliya xwe. Divê ku ew neyê ji bîr kirin.

Pirtûka bi navê Têkoşîn, jiyan û berhemdariya Cegerxwîn, biboneya sedemîn salvegera jidayîkbûna helbestvanê mezin, ji hêla rojnameger Davut Özalp ve hatiye amadekirin.

Helbest :
Dîwana yekem : Prîsk û Pêtî, 1945 Şam
Dîwana diwem : Sewra Azadî, 1954 Şam
Dîwana siyem : Kîme Ez? 1973 Beyrûd
Dîwana çarem : Ronak, Weşanên Roja Nû, 1980 Stockholm
Dîwana pêncem : Zend-Avista, Weşanên Roja Nû, 1981 Stockholm
Dîwana sesem : Sefeq, Weşanên Roja Nû 1982 Stockholm
Dîwana heftem : Hêvî, Weşanên Roja Nû 1983 Stockholm
Dîwana hestem : Astî, Weşanxana Kurdistan, 1985 Stockholm

Ziman û Ferheng :
Destûra Zimanê kurdî, 1961 Bexda
Ferheng, perçê yekem,1962 Bexda
Ferheng, perçê diwem,1962 Bexda

________________________________________________________________

Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun

P D K — XOYBUN

________________________________________________________________

Ya Kurdistan, Ya Neman !

___________________________________________________________________

Sonda Mirinê.

“Sonda me mirin e di riya te de welat.

Kefen kirasê me ye ferman lihem li hilat.
Hinc li me miriye ji bo me ma xebat.

Xwîna me hat firotin pê bikirin Kurdistan.

Em dîltiyê naxwazin ji me re rûmettire goristan.

Li ser tirba kuştinê kal û pir digrîne.

Dil kezebê me gişkan tijî xwîn û birîn e.

Xort û law qîz û bûk hemû sond xwari ne.

Xwîna me hat firotin pê bikirin Kurdistan.

Em dîltiyê naxwazin ji me re rûmettire goristan.

Bi lorîka mirinê em hatin pêçandin.
Liyandin şûna şîr em bi xwînê mijandin.

Gazi werin xortno welat çû qedandin.

Xwîna me hat firotin pê bikirin Kurdistan.

Em dîltiyê naxwazin ji me re rûmetire goristan”.

Faîk Bucak

Faîk Bûcak, ne tenê siyasetmedar bû. Helbestvan jî bû. Di hemû helbestên xwe de bang li xort û keçên Kurd dikir. Hêviya wî xort bûn. Helbesta xwe ya navdar “Sonda Mirinê“ ji bo xorten ku canê xwe yê ezîz ji bo welat feda dikin, li zîndanan jiyana xwe ji dest didin nivîsandi bû.