PDK - XOYBUN
|
Agrí baskaldírdí 1930´a kadar degisik siddetlerde devan eden Agrí baskaldírísínín startí, 16 Mayís 1926´da. Agrí civarína yönelen bir jandarma alayínín yenilgiye ugratílmasíyla verildi. Hükümet güçlerinin bu jandarma alayíní göndermesi "Birinci Agrí Harekátí " seklinde resmi tarihe geçti. "Ikinci Agrí Harekáte" 8 Eylül 1930 tarihleri ile kayda geçirildi. Baskaldíriyí bastírma harekálarínín ilki, Kürt güçlerinin Iran´a kaçmasíyla noktalandí; böylece, önemli bir çatísma yasanmamis oldu. Ikinci harekátta Türk ordu gücleri Iran síníríní tutmaya çalistí. Çatísmalarda iki taraf da agír kayíplar verdi fakat, bu kez de hükümet güçleri basaríya ulasamadí. 1929´a gelindiginde, 1927´de çikarílan ve bazí Kürt ailelerinin batíya göç ettirilmesini öngören Iskán Kanunu ve ayní çerçevede planlanan Türk, Türkmen, Azeri unsurlarín bölgeye yerlestirilmesi planlarí, Agrí bölgesinde huzursuzlugu artirmisti. 1927´de kurulan birlesik Kürt örgütü Hobun bölgede güçlerinin Iran sínílarína çekilmesiyle sonuçlanmasí Kürtlerin moralini yükseltmis ve toparlanmalaríní hízlandírmis. Agrí, `Bagímsíz Kürdistanín bir vilayeti ilan edilmis ve baskaldíríyí destekleyen Hoybun örgütü, Agrí Valiligi´ne ve çesitli kaymakamlíklara atamlar yapmístí. 7 Eylül´de Türk ordu gücleri topçu atesi ve hava kuvvetlerinin desteginde taarruza geçti. Kürt güçlerinin basinda, Ibrahim Hesiké Telí, Hoybun´un askeri lideri Ihsan Nuri Pasa ve Zilan Bey adíyla taninan Hínís Ermenilerinden Ardases Muradyan bulunuyordu. Kürt güçleri, açlík tehlikesi karsísínda bir yarma harekátíyla Iran´a sígíndílar. Önderlerinin bazílarínín Iran´a kaçmasí, bazílarinin ise yakalanmasí üzerine, baskaldírí 14 Eylül 1930´da noktalanmís oldu. |
Fermo, li vir mizeke ! 
