PARTIYA DEMOKRAT´A KURDISTAN - XOYBUN PDK - XOYBUN
10.02.1138—10.02.2021 — Siltan Selahedînê Eyûbî, di dîrokêda îro, di 10.02.1138 da, ji Dayika xwa bu. Roja ji Dayikbuna, Siltan Selahedînê Eyûbî, li Netewa Kurd pîroz be.
Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun
P D K — XOYBUN
10.02.1138 — 10.02.2021
Ez, li ser navê Malpera ; www.pdk-xoybun.com ê, www.xoybun.com ê û li ser navê Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun ( P D K — XOYBUN ) ê, Roj buyîna Siltan Selahedînê Eyûbî, (Selahedîn, Silhedîn, Selahedînê Kurdî û Simko) bi Dilekî germ, bibîr tînim. Her çiqas, Siltan Selahedînê Eyûbî, di 10.02.1138 de, çube ser dilovanîya xwa jî, ew nemire û di dilê kesên netewa Kurd da dijî... Siltan Selahedînê Eyûbî, wekê her Tekoþer û Þehîdên Kurdistanê, Nemire û Dilê meda dijî. Þehîdên Kurdistanê, yên berîya vê demê û yên hetanê îro, bi bîr tînim û tevkujînên, li hemberê Kurda, li Kurdistanê û yên li dervayê Kurdistanê buye, hemuyan, Þermezar dikim...
Kurdistanîyên Hêja : Siltan Selahedînê Eyûbî, (wek Selahedîn, Silhedîn, Selahedînê Kurdî û Simko jî tê naskirin; li Rojavayê jê re Saladin dibêjin) (z. 10.02.1138 – m. 4'ê adarê, 1193) serleþkerekî kurd bû, ku di destpêkê de li dijî fatimiyan û piþt re li dijî Dagirkerî ya Bîzansan derketî bû... Siltan Selahedînê Eyûbî, bixwe Hukumdar û Fîlozofek mezin bu, ew, Bê Ol bu, di destpêkê da, armanca wî, tenê, pêþî lê girtina Dagirkerîo ya Bîzansa bu, wî loma Konfederasyona Artêþîya Îslamê, ama de kir û paþê jî, hizra wî, di nav kurbuna Ola Îslamê da xeniqî û armancên wî fetisî...
Piþtî ku Selahedînê Eyûbî di 4'ê adara 1193'an de li Þamê wefat kir, Împeratoriya Eyûbî, ya kurdan ku Selahedîn di sala 1175'an de damezrandibû, di navbera zarokên Selahedîn de parve bû û hêza xweya demê Selahedîn de winda kir.
Siltan Selahedînê Eyûbî, (wek Selahedîn, Silhedîn, Selahedînê Kurdî û Simko jî tê naskirin; li Rojavayê jê re Saladin dibêjin) (z. 10.02.1138 – m. 4'ê adarê, 1193) serleþkerekî kurd bû, ku di destpêkê de li dijî fatimiyan û piþt re li dijî Dagirkerî ya Bîzansan derketî bû... Siltan Selahedînê Eyûbî, bixwe Hukumdar û Fîlozofek mezin bu, ew, Bê Ol bu, di destpêkê da, armanca wî, tenê, pêþî lê girtina Dagirkerîo ya Bîzansa bu, wî loma Konfederasyona Artêþîya Îslamê, ama de kir û paþê jî, hizra wî, di nav kurbuna Ola Îslamê da xeniqî û armancên wî fetisî...
Piþtî ku Selahedînê Eyûbî di 4'ê adara 1193'an de li Þamê wefat kir, Împeratoriya Eyûbî, ya kurdan ku Selahedîn di sala 1175'an de damezrandibû, di navbera zarokên Selahedîn de parve bû û hêza xweya demê Selahedîn de winda kir.
Siltan Selahedîn, di sala 1138'an de li Tikrîtê hatiye dinê[çavkanî pêwîst e]. Navê wî yê zayînê Yûsiv an Ûsiv bû û gorî gotinan navê Selahedîn pê re ji hêla Nûredînê Zengî hatibû dane wî. Navê bavê wî Necmedîn Eyûbê kurê Þadiyê kurê Merwan bûye. Malbata wî bi eslê xwe ji eþîreta Rewadî bûye û Rewadî jî digihîjtine Hezbaniyan ye.[4]. Kalê Selahedîn, Þadî, di dorê salên 1130an de ji Dvînê, ji pê xanedaniya Þedadîyan hilweþiya re, siftê çûbû Bexdayê, pê re jî hatibû Tikrîtê. Li Tikrîtê Bîhrûz, emîrê wê herêmê, Þadî dike emîrê Tikrîtê. Pê bavê Necmedîn wefat dike re ew derbaza þûna wî dibe. Lê wextê ku Þêrko, apê Selahedîn, li wir bi xristiyanekî ve li hev dixin û Þêrko wî dikuje re malbata Þadiyan tê sirgûn kirin. Gorî rivayetan Ûsiv, ango Selahedîn jî di vê þevê de tê dinê [5]. Wê çaxê Necmedîn û Þêrko diherine cem Îmadedînê Zengî. Di 1132'an de wextê ku Zengî, bavê Nûredînê Zengî, nêzî Tikrîtê bi el-Musterþid re cengekê dike û Zengî dikeve zorê bavê Selahedîn, Necmedînê Eyûbî, Zengî ji wa halê zor de difilitîne û pê wê ve Zengî deyndarê Necmedîn dimê. Wextê ku Eyûbî têne cem Zengî, Zengî jî wan li cem xwe erkdar dike û wextê ku di sala 1140'î de Belbekê zeft dike Eyûb dike emîrê Belbekê. Bavî Ûsiv heta sala 1146'an Zengî wefat dike û lawî xwe Nûredîn derbaza þûna wî dibe, li Balbêkê dewama emirîtiyê dike û wextê ku di wê salê de Muînedîn Nûr, emîrê Þamê, Balbêkê dorpêç dike Necmedîn bêçare bajêr teslîma wî dike û Necmedîn ji xizmetê Nûredîn derdikeve û malbatê xwe radike û dihere Þamê. Wextê Sefera Xaçiyayê duyem de di parastinê dorpeçê bajarê Þamê de bavê Selahedîn, Necmedîn jî pardar dibe.
Derheqê biçûktiya Ûsiv de zêde tiþt nêye zanîn. Salên xweyên siftê li Belbêkê derbaz dibin, li wir det bi perwerdeyiya xwe dike, lê pê ku bavî xwe dev ji emîrîtiyê berdide û bi malbata xwe ve koça Þamê dike Ûsiv li wir dewama perwerdiya xwe dike.
Wextê ku di sala 1154'an de Nûredîn bi serkeftî, hema bêketina tu cengan, Þamê destxwe dixe. Di vê serfiraziyê de faydeyê Þêrko û Nûredîn jî pir lê dibe û Nûredîn bavî Ûsiv dike waliyê xweyê Þamê. Þêrko jî di wê wextê de qumandarê Nûredînê herî girîng bû.
Selahedîn di derheqa leþkeriyê de li cem apê xwe mezin bû. Wextê ku di sala 1163'an Þêrko dihere Misirê Selahedîn jî bi wî re dihere wê derê. Þêrko û Selahedîn bi daxwaza Þawerî ku, bi Zirxam re bo textê Fatimîyanê Misirê lihevnehatibûn û Þawêr ji dest dirive û bo canî xwe bifilitîne tê Þamê. Li wir Þawêr bo ku textê þûnda dest xwe bixwe ji Nûredîn alîkariyê dixwaze û bo vê alîkariyê jî sozê dayînekê ji sêya yekê (1/3) hatiniyê dewletê Misirê dide. Ew ger ku hikumdariyê dest xwe xwe girêdayî yê bi Þam û Helabê ve jî soz dide[6]. Li ser van sozan ve Nûredîn þandina ordiyekê ser Misirê qebûl dike û Þêrko diþîne Misirê. Þêrko û Ûsiv bi Þawer ve diherine Misirê û di 1'ê gulana 1164'an de Qahîreyê dorpêç dikin. Dîrxam nikare serî xwe li hembera wê dorpeçê hilde û li bajêr direve wextê ku direve di receba 559'ê koçî, gulana 1164'an de tê kuþtin û Þawêr bi vê alikariyê ser dikeve û Xelîfe el-Adîl wî þunda vedibuhize textê Misirê. Lê pê ku ew Dirxam bin dixe þûn de ve, vê gavê jî li hembera Þerko û Selahedîn bi emîre xaçperestanê Qudisê bi Amalric re hevgirtin çêdike. Lê Þêrko pê vê xapandinê re sor dibe û li Misirê der nakeve û Amalric û Þawer, Þêrko û Selahedîn li Bilbîsê dorpêç dikin. Di wê wextê de Nûredîn jî li Sûriyê êriþa bajarên xaçparestên li Sûriyê dike û Enteqyayê heman heman bi dest xwe dixe. Amalric bêçare bi Þêrko ve peymanekê dike û herdu tev di eyni wextê de ji Misirê derdikevin û Þêrko û Selahedîn di 24'ê zîlhecceya 559'ê koçî/12'ê kewçêra 1164'an vedigerine Þamê[7].
Lê Þêrko wa xapandinê Þawer jibîr nake û di sala 1167’an de bi Selahedîn ve þunda derdikeve sefereka ser Misirê. Lê bo ku Þawêr jî dizanî ku Þêrko wê xapandinê jibîr nake û tirsa wê timê di piþta wî de bû ew bi destedarê xweyê berê bi Amorî ve êttêfaqê dike. Wextê ku Selahedîn û Þêrko derdikevine ser sefera Misirê ew jî ji Qudisê de derdikeve û li ber ordiyê Þamê tê Qehîre û li wir bi Þawer ve li bendiya wê ordiyê dimê. Lê Selahedîn û Þêrko bo ku wan þaþ bikin narine ser Qahîreyê û ku di rebîelevvela sala 562'ê koçî/sermaweza 1166'an de dikevine Misirê þunde þûna ku here wir, dihere rojavaya Qehîre yê û dixwaze ku Þawer û Amorî werine ser wî ew li wir cengê bike. Herwiha ewna ji Qehîreyê der dikevin û wek ku Þêrko xwestî ewna têne ser Þêrko û ewna di 18'ê adara 1167'an[6] de li nêzî gundê el-Babeyn bi cengê dikevin. Þêrko li wir wan bin dixe û hema berva bakur dihere û bajarî Îskenderiyeyê dest xwe dixe. Lê Amorî û Þawer jî þunda serxwe didin û Þerko li Îskenderiyeyê dorpêç dikin. Lê Þêrko nasekine parastinê kelayê wir dide dest birazî xwe, Selahedîn û berve baþûr ji bajêr di tariyê þevê de derdikeve. Wextê ku êdî li bajarê Îskenderiyeyê Selahedîn dikeve zorê Þêrko li jorên Nîlê raperinan pêk tîne û Þawer dixe zorê. Di wê wextê de Amorî dixwaze ku dorpêçê ra ke û dorpêç tê rakirin þunda jî Selahedîn û Þêrko þunda vedigerine Þamê.
Piþtî nêzî saleke vegera Selahedîn û Þêrkoya Þamê re, ordiya Amorî, ya Qudsê dîsa dikeve Misrê û li bajarên misilmana zilm û talanên mezin pêk tîne. Ew vê gavê ne bi daxwaza Þawêr re, tenê bo ku Misir û Qehîre yê dest xwe xe û misilmanan bikuje [6] dikeve Misirê. Herweha wextê ku ew bajarî Bîlbêsê dest xwe dixe dimatiyên bajêr bitunî qirr dike û dikuje. Ne tenê misilmanan, dimatiyên bajarên xiristiyanê Kiptî jî dikujin. Wextê ku ew tê ser Qahîre Þawer emrê þewitandinê bajarê Qahîreyê berê dide û xelkê bara bajarê ku nûyî ku El Ezher tê de dike. Ew þewatê bajêr 54 rojan dajo[6]. Her çiqas Þawer bo peymaneke pêk bîne bi Amorî ve beraftinan dike jî, Xelîfe Adid el-Fatimî ji Nûreddîn re bo piþtgiriyê xeberê diþîne. Bo ku Nûredîn bersivê qaziyê xwe pê de jî çend perçem por jî dike nav nameyê xwe û wek >>Van perçemê kulfetên min in û bo ku tu wan ji zilmê neyaran bifilitînî li bendiya te ne [6] << dinivîse. Nûredîn Selahedîn diþîne Ximsê ku bo seferê xeberê bi Þêrko de, lê ew hîn li derê Þamê rasta Þêrko tê û hema di cih de vedigerine Þamê û bo seferê haziriyê dikin. Þêrko çiqas ji Selahedîn dixwaze ku ew jî bi wî re were jî Selahedîn pir dil nake ku pê re here. Lê Þêrko daxwazê xwe bi Nûredîn re dibêje þunda Selahedîn bêçare dîsa bi Þêrko re dikeve rêyên Misirê. Di wê demê de Amorî jî dibîne ku xelkî Qehîre þûnê ku bajêr bi wî din Selahedîn ku biþewitînin û talan bikin, Misirê terk dike û vedigere Filistînê. Þêrko dikeve bi Selahedîn ve dikeve Misirê û þeþ rojan pê derketinê Þamê re digihê Qahîreyê û bi coþ û kefxweþiyê li bajêr tên pergînî kirin. Çiqas Þawer jî wan pergînî dike jî di 19'ê rêbendana 1169'an de Selahedîn bi destûrê Xelîfe el-Adil re wî bi destên xwe dikuje [6] . Di hevþêwe rojê de Xelîfe Þêrko dike wezîrê xwe. Lê hîn çend meha bûn ku ew bûbû wezîr, di roja yekþemê ya duduyê mehayê cemaziyelaxîrê( 25'ê adara) 564'ê koçî de [8] (di 1169'ê miladî de) ew pê ziyafetekê re ji xwe dere û wefat dike. Pê wefata Þêrko re el-Adîl Ûsiv, ango Selahedîn di 32 salî de dike wezîrê xwe û navê wî bi tûnî dibe Melik en-Nasir Ebu'l-Muzefer Selah ed-Dunye we ed-Dîn. Selahadîn derbaza wezîritiyê dibe þunda bo ku bavê xwe were ba wî ji Þamê re xeberê diþîne û bavê xwe jî di 24'ê mehê recebê 565'ê de (1170'ê) de [8] digiêhê Misirê û tê ba Selahadîn.
Wextê ku di sala 1171'ê de xelîfeyên Fatimî, yê þiayan wefat dike þûn da Selahedîn, xutbeyê êdî bi navê xelîfeyî ebasî el-Mustadî xwendî dide û dawiyê xelîfetiyê þiayan dide. Di sala 1173'a de bavî Selahedîn di hespê de gêrd dibe û wefat dike. Di dawiya imrê Nûredîn de Selahedîn êdî bi wî ve li hev nên jî tu caran nêne hemebera hev. Wextê ku di 1174'an de Nûredîn wefat dike þunda Selahedîn Dewleta Eyûbî saz dike û li Misirê hikumdariyê sunitiyê pêk tîne, lê ew çiqas ku dere Þam, Hama, Ximsê dest xwe dixe jî xwe girêdayiyê paþewarê Nûredîn, hikumdar Melik el-Salih Ismaîl bin Nûredîn dihesibîne. Melik el-Salih Ismaîl bin Nûredîn vedikiþe Helabê, Selahedîn li wir dorpêç dike jî paþê re dorpêçê radike. Melik el-Salih Ismaîl bin Nuredîn ji heþhaþiyan alîkariyê dixwaze û emîrî Xaþxaþiyanî bi leqaba Þêx el-Cebel Reþîdedîn Sînan li hembera Selahedîn di sûîqestekê dimeþîne. Di destpêka 1175'a de sûîqestek li hembera Selahedîn tê kirin, sîqestvan heta ber çadirê Selahedîn tê jî Selahedîn ji wê sûîqestê difilite. Di 22'ê gulanê 1176'a de wextê ku ew dihere ser Helabê seferê sûîqesteka din li wî tê kirin, sûîqestvan dikeve çadirê Selahedîn û bi xençerê xwe li serê dixwe jî, bo ku zirxê li seri bûye ew ji vê sûîqestê jî filitiyaye[6].
Ji pê van bûyeran re Selahedîn bo ku Xaþxaþiyan li ortê rake di gelawêjê 1176'a de qerargahê wan Kelayê Masyafê dorpêç dike. Lê bo ku Reþîdeddîn bi kuþtinê malbatê wî Selahedîn tehdît dike, Selahedîn dorpêçê radike[9]. Gorî riwayetê Xeþxaþiyan jî Reþîdedîn Sînan di þavê tarî de heta çadirê Selahedîn tê û bi xetekê nîþekê ber dide û þunda vedigere, Selahedîn xetê dibîne û li ser xetê "Tu yî di destên me de yî" dixûne û li ser vê ve dorpêçê ra dike[6].
Wextê ku Selahedîn serweriyê xwe li ser Sûriyê didîne bi Xaçperestan re jî carbicar tê hembera hev. Ew bi gelemperî wan bi bin dixe jî di 25'ê kewçerê sala 1177'a de ji hêla Keyatiya Qudisê û Þovalyeyên Peresgehê, yên ku di fermanderiyê Baldwin IV û Raynald of Chatillon de bûn, tê bin xistin.
Selahedîn li vê binketinê þunda bo êrîþeka dinê ser wan re xwe amade dike û di sala 1178'a de Xaçperestan di Þerê Jacob's Ford de bin dixe. Lê êrîþên Xaçperestanê ser misilmanan xelas nabin û Raynald of Chatillon êrîþa kerwanên misilmanan dike. Selahedîn jî li hemberî vê di 1182'a de Bêrûtê dorpêç dike. Raynald jî diceribîne ku êrîþa bajarên misilmananê pîroz Mekke û Medîneyê bike. Selahedîn dîsa li hemberî vê bajar û kelaya Kerakê ku Raynald tê de di 1183 û 1184'a de dorpêç dike. Raynald jî vê gavê kerwaneka ku dere Hecê talan dike.
Selahadîn di 18 pûþberê 1183'a de pê sal nîveka ku es-Salih dimire re bi torenê dikeve bajarê Helabê û Suriyê bi temamî dixe nav destên xwe.Pê vê re Selahedîn þunda vedigere Misrê û ji bo îmara welatê xwe dixebite. Lê tu car Filistîn ji bîra wî dernakeve û dilê wî de tim dest xwe xistina bajarê Qûdisê miqades û pîroz hebû. Carekî din berê xwe dide Filistînê û Berûdê digre. Cara yekemîn deverên ser Mûsilê, Sîncar û Diyarbekrê bi welatê xwe va girêdide. Digihîje Enteb û Halebê. Sala 1185’an da cara duduya êriþî Musulê dike. Piraniya Mezopotamyayê û Kurdistanê dike bin hukumdariya xwe. Nav hukumdarê misilman da dibe xwedî ciyê herî bilind. Lê dilê wî da daxwazek wiyê girîng dimîne, ew jî girtina hemû axa Filistînê ye.
Siltan Selahedîn li Filistînê :
Brînsê Arnatê (Reynaud de Chatillon) Nûredîn di sala 1175'an de ji girtixaneya Helabê de serbest berda bû þunda vedigere Filistînê û hin bajarên wir dest xwe dixe û dibe Hukumdarê el-Kerk e. Her çiqas navbera misilman û xaçperestan de peymanek çêbûbû jî ew vê peymanê pê dike û êriþa ser kerwanê misilmanan dike. Ew yên di kerwanê de çêkdar dikuje û yên din jî wek dîl dibe bajarê Kerekê. Selahedîn çiqas qasidan diþîne wî re û dibêje ku wan girtiyan serbest berde jî ew qebûl nake û Selahedîn jî êdî bo ku wî ji holê rake dest bi seferberiyê seferê dike.
Salek þunda, sala 1187'an de li Hutînê ordiya frenk ji hev bela dike û qralê Qudus û prensê el-Kerk êsîr digre. Alaya xwe xêncî Qudus û Surê li hemû Filistînê dardixe. Meha recebê sala 1187 Qudusê jî bi hukumdariya xwe girê dide û digihîjê miradê xwe.
Di bin hukumdariya wî da cihuyên ku di Filistînê de dijiyan, bê tade û bê eziyet jiyana xwe didomînin. Ji bo wê yekê hemû dirokvanên frenkan jî, derheqê Siltan Selahadîn da gelek tiþtên baþ dinivîsînin[çavkanî pêwîst e].
Ser girtina Qudusê Imperatorê Alman, qralê îngilîz û yê Fransayê bi kîn û nefretek mezin ordiyek mezin amade dikin û berê wî didin Filistînê. Ordiya wan wexta ku êriþî Filistînê dike, ne Xelîfe ne jî sultanek misilman ji bo alîkariya Siltan Selahadîn tu tiþtek nakin.
Ordiya frenk, serî de tê Akkayê û wir iþgal dike. Ordiya siltan jî, alîkî de dijî wan berwe dide, aliyê din jî hêdî hêdî þunda dikiþe. Dawiya þer da Akka dikeve destê frenkan. Frenkan li wir bi tade û zilma xwe gelek mirovên sivîl qetildikin[çavkanî pêwîst e]. Ser vê yekê hemu dinê da ferqa siltan û ya frenka jî eþkere tê xuyakirin.
Þerê nevbera Ordiya siltan û frenkan da derdikeve, pênc sal berdewamdike. Siltan, bi planek mezin wan ji Qudusê durdixe. Di 2'ê îlona 1192'an de di navbera wan de peyman çêbdibe, gorî wê peymanê siltan Selahedîn ji þer serkeftî derdikeve û vedigere Þamê. Ser hatina Hacac ya Þamê, siltan diçe pêþiya wî, lê di rê da nexweþ dikeve. Selahedînê Eyûbî di 4'ê adara 1193'an de diçe ser heqiya xwe. Gora qumandar û siltanê kurd li Þamê, li Camiya Umeyê de tê definkirin. Siltan Selahedînê Eyûbî (Ji Wefayat el-E‘yana Îbn Xellîkan)
Siltan Selahedîn, bavê 18 zarokan bû, ji van 17'ê wan kur yek jî qîz bû
Kirinên wî :
1. Þerê dijî ordiya Frenk qezenckir û yekitiya emirên misilmanan çêkir.
2. Sûriyê û Misirê kir bin hukumdariya xwe. (Her du dewlet alî meshebê da bi hev ra dijminatî dikirin.)
3. Sînorê hukumdariya xwe ji Kudistanê heta Tunusê, ji Sudanê heya Yemen û Adenê freh kir. Hukumdariya xwe bi rewþek baþ domand.
4. Ew, sultanek adîl bu, ji zulumkaran heznedikir. Qimetek mezin dida fikrê mirovên derdora xwe. Tu ferq nedikir navbera gelê xwe. Zengîn û feqîr, esnaf û arîstokrat wek mina hev didît. Derê wî ji hemû kesan ra vekirî bu.
5. Di hemû jîyana xwe da tu qîmetek ne dida dewlemendiyê. Wexta ku waliyê Þamê jê ra qonaxek çêdike û Sultan qonaxê dibîne, weha dibêje; „Ez nikarim di vê qonaxê da bijîm. Ev qonax layiqî mirovê ku mirina wî nêzik buye, nine. Aliyê din gere armanca me ji bo xizmeta Xwedê be, ne ji bo jîyana koþk û sera be.“
Wî ji mal û milkê dinê heznedikir. Tim wiha digot; „mal, milk û xwelî wek mîna hev in.“ Prens Muhammed Ali dibêje; „Piþtî mirina wî, di berîka wî da 47 Dirhemê wî tenê hebû. Ev ji, ji serweta ku mirovek feqîr dihêle, gelek kêmtir e.“
Mirovên di bin hukumdariya wî da dijiyan, wî wek mirovek bi þewqet, kiralek bi merhamet û sultanek adîl dizanibun. Ew ji bo refah û emnîyeta gelê xwe xebitî. Pistî mirina wî hemû kesên di bin hukumdariya wî da, þînek mezin kirin.
Jiyana wî di þer da derbas bu. Di saxî û nexweþiya xwe da tim li ser piþta hespê xwe bû. Wexta ku jê ra digotin hinek peya be û bîhna xwe bide, wî bersiva wan wuha dida; „Wexta ku piyê min dighêjin erdê, ez xwe nexweþ dihesibînim.“
Wesîyetê wî :
Sultan Selahaddîn ji kurê xwe Melik el-Zahir re wesîyetê xwe dike û jê ra weha dibêje: „Ji rêça Xwedê dernekeve. Ez serfîraziya xwe deyndarê Xwedê me, ji bo vê yekê ez emrê Xwedayê alemîn ji te ra emir dikim. Xwînê nerijîne û xwin rijandinê ji xwe ra neke edet. Xwîn rijandin, xwîn rijandinê bi xwe re tîne. Zilma xelqê xwe neke, ji bo emnîyeta mal û milkê wan bixebite. Nebe kîndarê kesî. Dilê mezina neþkîne, dilê mirovên ku dibin destê te da ji bo îdarekirina dewletê dixebitin, qezençke. Em hemu mahkumê mirinê ne. Tu hata ku riza gel qezenç nekî, ya Xwedê nikarî qezenç bikî. Ser vê yekê têkiliya xwe bi gelê xwe re baþ çêbike. Tobedarê Xwedê be, lewra Ew Kerim û Qadir e“
Berî cîhata xwe ji derdora xwe ra digot; „Min bi þûrê min ve defin bikin ku bila roja mahþerê tevî min rabe û li hizura Xwedê ji min re þahidiyê bike.“
Gotinên ji bo wî :
Imparatorê Alman, piþtî hatina xwe ya Suriyê diçe qebra wî zîyaret dike û wuha dibê je; „Ez ji bo hatina xweya vir gelek kêfxweþim, ku Sultan Selahaddîn li vir jîyana xwe domandîye. Ew Sultanek bê hempa û kahramanek mezin bû.“
Berî þerê navbera wî û Xaçliya, Qumandarê ordiya Xaç Perest Richard (Richardê dil Þêr), ji eskerê xwe ra dibêje; „Di ciyê xwe da bisekinin. Dilê vî þêrî ji dilê þêrê we mezintir e.“ Dîrokvan Dr. Stanley; „Hinek kes wesfê wî zatê mezin nizanin. Bê þuphe ew, mirovek xwedî þeref û bê tirs bu. Dilê wî tijî merhamet bû. Ew mirovek misilman û di bin emrê Xwedê da bû.“ Tarîh el Muherrîrîn de gelek wesfê wiyê baþ tên rêzkirin.
Dîrokvan Stivatsîn derheqê Sultan de wuha dibêje; „Sultan Selahaddîn quweta dijminên xwe baþ texmîn dikir û gorî wan planên þer çêdikir. Bi sebrek mezin hareket dikir û þixulê kû dest pê kiriba, heya dawiyê dikudand. Serfîraziya wi girêdayiya sebr û temûla wî bû“.
Jiyana Selahaddîn Eyubî di þer da debas bu. Lê wî gelek eserên dîrokî jî dane avakirinê.
1. El Medrese el-Nasir: Li Kahîrê, li mihla El Firafe kêleka tirba Imam Þafii hatiye avakirin.
2. El Medrese el-Kamhîye û El Medrese el-Hanefi
3. Hanaka el-Salahîyye: Li Taxa Said el- Suade ji bo perwerdekirina dînî hatiye avakirin.
4. Dîvan el-Istul: Temelê wî teref Sultan Selahaddîn hatiye avêtin.
5. Sur a Iskenderîye: Ev Sur jî li Kahîrê bi emrê wî hatiye inþakirin.
6. Kasr-i Yusuf: Ev Sur jî li baþurê Kahirê li ser bilindayîyek mezin wî daye çêkirin.
Faîk Bûcak, ne tenê siyasetmedar bû. Helbestvan jî bû. Di hemû helbestên xwe de bang li xort û keçên Kurd dikir. Hêviya wî xort bûn. Helbesta xwe ya navdar “Sonda Mirinê“ ji bo xorten ku canê xwe yê ezîz ji bo welat feda dikin, li zîndanan jiyana xwe ji dest didin nivîsandi bû.
Faîk Bûcak, dema ku helbestên xwe dinivîsand wê demê þert û îmkanên îro weke îro tune bûn. Mirov nikarîbû tiþtên nivîsandî bi xwe re bigerîne. Faîk Bûcak helbestên xwe êvarê bi dost û hevalên xwe didan jiberkirin û digot ”qîza xalê min, van helbestan baþ jiber bike, rojekê ku ez canê xwe ji dest bidim bela ev helbest wenda nebin. Berî þehadeta wî dostekî helbestên wî bi dengê wî di kasêtekê de tomar kiribûn.
Yarê bixun e sitranê dîlanê.
Dilê min birîn e lê dilovanê.
Min dil da te bejn zirava halanê.
Hey endam bi vejînî wer e xoybun.
Ji çîya û deþt nalin tê ax yarê.
Boy te dilê min jan da birîndarê.
Li warê me derman gulê baharê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Mezra botan warê mîr û mîrekê.
Mem got, em nevin çîroka dîrokê.
Tarîya zîndan ronîk e jîrekê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Kanê mezra botan xwazil bi berê.
Mem çubu warê Zîna evîndarê.
Fesadê wan bu sebebê kederê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Sê Ehmed û Xecê çu ser zozanê.
Wekê kevok bu li çîyay Sîpanê.
Xezal xun berda ser bejn û fîstanê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Zarok roda çu ji ber þîpa avê.
Hilanîy e dengê þîna dêw bavê.
Bîr anî Helepçê dil bu wek þevê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dêsimê.
Hovîtî kirin li Muþ û Amedê.
Xun rijandin li Zîlan û Qoçgîrê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baranê.
Hunandîy e vejînî û xoybunê.
Boy Partî Demokrat a Kurdistanê.
Hey endam bi vejînî wer e xoybun.
Hun Dizanin !
Ji Yêzdanê Dilovan,
Dîyarî Bihuþte...
Ew der Kurdistane...
Ava Bihuþtê...
Kanîya Zemzemê...
Hebuna li bin Axê...
Zêrê Zer û Ava Reþ...
Kakilên, Gûz û Tûyan...
Darên Rezan û hwd...
Li Welatê Kurdistane...
Kaniya Neftê, Diherike Cîhanê...
Çavên birçîyan, Zur bu...
Ewrê reþ, li ser Kurda, rêz bu...
Terorîstên, bi Cilên Reþ, har bu...
Amerîka û Ewropa, Hevkar bu...
Pêþmerge, bi Top û Tifingan, ra bu...
Barzanî, bê xew ma û Tekoþer bu...
Emê, bi avakirina Kurdistan a mezin, dagirkerên Kurdistan ê, ji ser axa Kurdistan ê, bavêjin der û dawî li Saltanat û Heytehola wan bînin. Emê, komarên wan, hilþînin û desthilatîyên wanên gemar, bikin tarîtî ya dîrokê...
Xuþk û Bira yên Hêja !
Ji boy aþîtîya Cîhanê, hewceye em, dawî li þeþ devletên îro, -Tirkiye, 2-Îran, 3-Ýraq û Kuweyt ê, 4-Surîye, 5-Azarbeycan û 6-Lûbnanê '', bînin, Çend Welatên Gelên Arî lê dijîn tevê Nexþê Kurdistan ê bikin û wekê Împaratorî ya Medya yê, Kurdistan mezin, çê bikin. Û paþê jî, emê Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasî yê...
Di vî pirojê da, Nexiþê Kurdistana mezin, digîhî je, Ewropa yê. Hewceye, her Kurdên, bi xîret û mêrxas, beþdarê, ramana, Kurdistan a mezin be.
Em hêvînin, partî û rêxistinên Kurdistan ê, dest bavêjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekê Almanya yê. Ango, li her pênc perçeyên Kurdistan ê rista ( sîstema ) Federe, pêk were. Dibê Kurd, bi dagirkerên Kurdistan ê ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pêk bîne.
Em hêvînin, zaravayên Kurdî, Loranî, Goranî, Soranî, Kurmancî, Hewramî, Zazakî û hwd, di Kurdistanek Federe da xurt û geþ bive...
Kurdistanîyên Hêja :
Alî Cahît Kiraç : Kurdistanîyen hêja, werin, beþardarê PDK-XOYBUN ê bin, em, bi hevra, Kurdistana Mezin, avakin û ruhê Þêhîdên Kurdistanê, þad bikin...
• Ez, li ser navê Malpera ; www.pdk-xoybun.com ê, www.xoybun.com ê û li ser navê Partîya Demokrat a Kurdistan - Xoybun ê, bang li kevneþopên PDK ya 1965 ê û bang li kesên Kurdistanî dikim, beþdarê PDK-XOYBUN ê bin, em bi hevra, axa Kurdistana pîroz rizgar bikin...
• Dubare, bang li kevneþopên PDK ya 1965 ê û li her kesên Welatparêz û Kurdistanî dikim, bi endamtî, beþardarê PDK - XOYBUN'ê bin, Partîya xwa ya PDK ê, xurt û zindî bikin. PDK - XOYBUN, berdewama PDK ya 1965'a ye û dixwaze, bi zindîbuna PDK ê ra, bi avakirina Kurdistana mezin, ruhê Þehîdên Kurdistan ê, þad bike...
• Ez hêvîmim, partî û rêxistinên Kurdistan ê, dest bavêjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekê Almanya yê. Ango, li her perçe'yên (Herem'ên) Kurdistan ê, rista ( sîstema ) Federe, pêk were. Dibê Kurd, bi dagirkerên Kurdistan ê ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pêk bîne.
• Disa, hêvîmim, zaravayên Kurdî, Loranî, Goranî, Soranî, Kurmancî, Hewramî, Zazakî û hwd, di Kurdistanek Yekgirtî û Federe da, xurt û geþ, bive...
• Ez amademe, bi welatên Emperyal ra, Peymanek pêk bînim... Di vî peymanê da, 500 sal, berjewendîya welatên Emperyal, hebe û Kurdistan jî, heta hetayê, azad be...
• Eger, welaten Emperyal, ji bo avakirina, Kurdistana Mezin, alîkarî bide me, wê demê, emê jî, 500 sal, qezenca, ser-erd ê û bin-erd ê, Kurdistanê, ji % 50 yê, bidin wan, welatên hevkarên xwe û emê, 500 sal, Lula Neftê jî, ji wan, welatên hevkarên xwe ra, vekin... Emê, ji bo parastina Kurdistanê, ji Artêþa Kurdistanê ra, 80 Mîlyon, Dabançe, Tifing'ên herê Moderin, Rokêt'ên, Antî-Panzer û Fûze'yên, Antî-Tîyare û hwd, ji wan, welatên hevkarên xwe, bikirin...
Kengê Kurdekî Were Kuþtin, Hun Jî Sê Zarokan Çêkin ! . .
Gelê Xuþk û birayên Kurd, neyarên Kurda û dagirkerên Kurdistanê bi sed salane, Bira, Bav, û Xuþkên me Kurda bi þiklên curbecur dikujin. Dibê em dev ji tolhildanê bernedin. Ango hewceye em mafên xwayê Tol Hildanê bikar bînin.
Gelê Xuþk û birayên Kurd, dema neyarên Kurda û dagirkerên Kurdistanê, Kurdekî kuþt, hun jî bi cengawerî tol hilanîn ( heyf hilanîn ) bigirin.
Gelê Xuþk û birayên Kurd, kengê Kurdekî bi destê neyarên netewa Kurd were kuþtin, hun jî, di þuna wî kesê þehîd da, sê zarokan çêkin !...
Gelê Xuþk û birayên Kurd, dema hun nu dizewicin, an cêvî an jî sêber zarok bînin dinê !...
Gelê birayên Kurdên li Kurdistan ê û Kurdên li seranserê Cîhanê, hetanê sala 2113 yê, ango hetanê sed salê kî, bi kêmasî, sê an jî çar Jin bînin, ango sê caran an jî çar caran bizewicin, bila jimara Kurda, li Kurdistanê û li seranserê cîhanê, zêde be. Dakû em, bikaribin, li hemberê dagirkerên Kurdistan ê, xwe biparezin û em li hemberê Teknolojî ya îro wenda nebin !...
Yarê bixun e sitranê dîlanê.
Dilê min birîn e lê dilovanê.
Min dil da te bejn zirava halanê.
Hey endam bi vejînî wer e xoybun.
Ji çîya û deþt nalin tê ax yarê.
Boy te dilê min jan da birîndarê.
Li warê me derman gulê baharê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Mezra botan warê mîr û mîrekê.
Mem got, em nevin çîroka dîrokê.
Tarîya zîndan ronîk e jîrekê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Kanê mezra botan xwazil bi berê.
Mem çubu warê Zîna evîndarê.
Fesadê wan bu sebebê kederê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Sê Ehmed û Xecê çu ser zozanê.
Wekê kevok bu li çîyay Sîpanê.
Xezal xun berda ser bejn û fîstanê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Zarok roda çu ji ber þîpa avê.
Hilanîy e dengê þîna dêw bavê.
Bîr anî Helepçê dil bu wek þevê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dêrsim ê.
Hovîtî kirin li Muþ û Amed ê.
Xun rijandin li Zîlan û Qoçgîr ê.
Hey endam bi vejînî ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baran ê .
Hunandîy e vejînî û xoybun ê.
Boy Partî Demokrat a Kurdistan ê.
Hey endam bi vejînî wer e xoybun.
Hezar salê, Dagirkerên Kurdistan ê, Bav û Kalê me, bi þiklên Curbe-cur kuþtine. Dema em, Kurdistana mezin, çê nekin, ewên hîna, Hezar salên din jî, me û Zarokên me, bi þiklên Curbe-cur, bikujin. Divê em, dawî li þeþ devletên îro, ''1-Tirkiye, 2-Îran, 3-Ýraq û Kuweyt ê, 4-Surîye, 5-Azarbeycan û 6-Lûbnanê '', bînin Çend Welatên Gelên Arî lê dijîn, tevê Nexþê Kurdistan ê bikin û wekê Împaratorî ya Medya yê, Kurdistan mezin, çê bikin. Û paþê jî, emê Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasî yê...
Partîya Demokrat a Kurdistan — Xoybun 
“Sonda me mirin e di riya te de welat.
Yarê bixun e sitranê dîlanê.
Bi Gurzê, Rustemê-Zal kim.
Hun Dizanin !
Ey Þehîdên, Lor û Gorî.
Hun, bi xêr hatin. 
Her Bijî, Kurd û Kurdistan. 
