PDK - XOYBUN
|
GAZIYEK JI CERGÊ ASYA ( Xelîl Duhokî ) Xelîl Duhokî PÊÞGOTIN Sedan sale çi ji layê sîyasî, komelayetî û aborî û çi ji layê roþenbîrî û edebî ve perdeka reþ ji nezanîn û paþkeftinê li ser gelê me vedaye. Dîsan rûçik, rewiþt û adetên kevin -yên kirêt û nejêhatî jî- mil bi mil di gel dijminên çînayetî û netewî, asteng kirîne di rêka pêþkeftingelê me de û nehêlayîne bi dirustî qonaxa bibirît û bigehîte lok û pileyên bilind di jîyar û þaristanîyetê de. Her çende piraniya cûrên edebî û roþenbîrîî nebûn û kehniyên wan di hiþik bûn, lê kehniyên helbesta kurdî berdewam zayîne û bi helbestên xoragir û þoreþgerî têhnagelê me þikandî ne. Bi dehan stêrên geþ, asmanê edebê kurdî ron kiriye, her ji Cizîrî û Nalî, Xanî û Hacî adirê Koyî û heta digihîte Goran û Cigerxwînî. Wan þairan bi pêyv û ristên helbestên xwe, senger û çeperên dijminan têk di þikandin û gelê xwe hiþyar dikirin û nebûne lêbok û yarên gavê, ji bo koçk û dîwanên derebeg, axa, þêx û dijminan. Her çende bizaveka berdewam ji layê edîbên kurd ve hatiye kirin, lê di van bîst salên dawiyê de, wan piraniya rengên edebî û roþenbîrî geþe kirîne û bi taybetî helbesta kurdî ya hevçerx, ku pêþ ve çûye û qonaxên dijwar û sext birîne. Bi dehan dîwanên helbestan, çi li Kurdistanê û çi li derveyî welatî, ronahî dîtîne û belavbûyîne. Piraniya helbestan basî derdeserî, hejarî, qaremanî û xoragirtina gelî dikin. Kiryarên çepel û kirêt ên dijminan berçav dikin û li dij radiwestin. Peyv mîna gula sîngê neyarê sitemkar disimîn û dibirîn, çinku peyvên þoreþgerî di þerê rizgarîyê de, kar û roleke giring dilîzin. Bi vî rengî nivîskar û edîbên kurd, nemaze yên bispor, zana û þoreþgêr xizmeteka mezin peþkêþî gelê xwe û giþt mirovayetiyê dikin.. Piraniya helbestên vê dîwanê, berî nuha di pirtukekê de bi pîtên erebî, li Kurdistana Îraqê hatibûne çapkirin û belavkirin, lewra ne dûr e li hindek cihan guherîn peyda bibin. Lê min çendîn helbestên dî jî dayîne di gel. Mebest ew e ku hindek ji wana ronahî nedîtibûn û asteng û kospa, rêka belavkirina wan girtibûn, çinku li Kurdistana Îraqê, ew azadiya me diviya û xebateka germ ji bo dikir, bi dest nedikeft û hukûmeta faþîst, hov û kevneperest, berdewam hewil dida ku rê nedite edebê þoreþgêr û xoragir belav bibit û bikefte ber destên cemawerî. Dîsan piraniya kurdên Kurdistana Turkiye û Sûriyê nikarin bi pîtên erebî bixwînin û binivîsin, lewra wan nikarîne berhemên me bibînin û bisengînin. Her çende me zêde destkariya helbestan nekiriye, lê dîsa me bi pêdivî zaniye hindek guherînên biçûk di naverok û devoka helbestan de bikîn. Wek me gotî, jiber nebûna azadiya belavkirina helbestên niþtîman perwerî û þoreþgeriyê, em pir caran neçar dibûn hêma (remza) bi kar bînîn, nav û nîþanên helbestan biguherînîn. Carna me þoreþ dikire narîneka þeng û ciwan, carna jî me ji zar devê þoreþgerên cîhanê qise dikirin û namên pêþmergên qareman ji bo xoþtivî, kes û karên wan dihinartin. Lê di gel hindê jî me berdewam asteng diþikandin û dengê xwe digehande xelkê xwe yê bindest û derbeder. Me berdewam hewil daye ku, xwendevanan tuþî tengavî û girêya nekîn û helbestên xwe ji tem û mij û giraniyê dûr kîn, çinku helbesta pirgirê nikarît xwe bigehînîte cemawerî û neþêt karekê baþ li ser bikit. Me hewil daye, di gel bizava edebî û roþenbîrî biçîn û carna jî pêþ bikevîn, lê belê eger hat û kêmasî jî di zimanê me de hebin, sedem ew e ku dijminî ew qedexe kiriye û rê ne daye bajarvanî bigehîte me û ber bi pêþ ve biçîn. Bawer bikin min û çendîn edîbên kurd, bi taybetî li Kurdistana Îraqê li devera Badînan, li çi xwendingeh û zanîngehên kurdî nexwandiye û nenivîsiye. Bi tenê me erebî û Ingilîzî xwendiye û sod ji serekaniyên wan wergirtiye. Lê bi xoragirtin û dilsojiya çendîn hêzên sîyasî yên kurdistanî , kurdên welatparêz û xemxorên welatî û peyva jêhatiya kurdî, þîyan zimanê kurdî ber bi pêþ de bibin û bigehînin pileyên bilindtir.. Ez di sala 1951 an de, li bajêrê Duhokê li Kurdistana Îraqê dagîrkirî, hatîme dinê. Her ji zarokatiyê, evîndar û þeydayê çîrok, helbest, stiran û serhatiyên kurdî bûm, mêvanê piraniya rûniþtin û þeverokên taxa me bûm. Evîna folklorê kurdî yê zêrîn û bihagiran, keftibû di nav xwîna min de. Her ji sala 1970 ê min dest bi vehandina helbesta kiriye. Ya yekê min di sala 1972 ê de, di rojnama Hawkarî de belavkiriye. Di sala 1973 ê de, bûme endamê Yeketiya Nivîskarên Kurd. Min di piraniya kovar û rojnamên kurdî de helbest, çîrok, gotar û vekolînên edebî, çi li Kurdistanê û çi li derveyî welatî belavkirîne. Zulm, sitemkarî û sansora dijminî, ez neçar kirim ku di sala 1982 ê de, bigehime rêzên þoreþa kurdî.. Min pir pê xweþ e ku vê qefta helbesta pêþkêþî xwendevanên hêja bikim, hêviya min ew e ku li cihê razîbûna wan bît.. XELÎL DUHOKÎ 1987/11/20 Eskilstuna-Swêd ********************************** GER MIRIM DÊ SAVA MÎNÎT B'das û bivr û xencera Dest me hiland da ber sera Welat evro zorbey kurda Sîngê danay j'bo çepera. Hilnegire qehr û kula, Bes e me û jan û kesera. Soz bît j'bo te pêk ve rabîn, Sorgula geþ kîn ji te ra. Eger ez kewekê jar bim, Pera li min biqusînin. Çîçik û bilbil heval in Dê di gel xwe min firînin. Eger gula bê xudan bim, Belga li min biwerînin. Wekî buhara me d'êtin Gul dê di gel xwe min çînin. Eger desta l'min biþkênin, Dê xebatê kim bi çava. Çava li min kore bikin, Dê dil mînit j'bo bizava. Welat ger wextekê mirim, Neqehre dê mînit sava. Ger min gavek havêtibît, Ew dê havêtin deh gava. Dê ji helbesta neqþînim, Kirasa j'bo hemû rîsa. Dê helbesta kime xencer, Pê dirînim zikên pîsa. Dê kime pîþ j'bo hêlîna, Bilbil biçine ser lîsa. Ta ku rojek bêt j'bo kurda, Zû biqetînin werîsa. Kawe binive û xema nexwe, Welatperês me tijî ne. Zîndanên tarî çinînin, Ne j'bo xweþiyê me bes jîn e. Kul û kovan her bimînin, Mem mir me Kurdistan Zîn e. Me di dil xedeng tijî bin J'bo rojeka nû çinîne. Sond dixwim ez bi te Nevroz, Êdî qet nexwin çi dev beþ. Bila ava þêlî bikin Kurdistan e her gula geþ. Bila jîna me tal bikin, Dijmin dê derkevin rûreþ. Dê gorî welatê xwe bim, Ez bi ceger û dil û laþ. 1973 WELATÊ MIN Welatê min Ha j'xwe hebe Ava bê pêl hêdî hêdî masiya dixwit, Ew buhara gul bû di geþ Ew b'xwe dixwit! Van dijmina îro divên Sikra çêkin, coka bigirin Me nebît av... Tîra berdin me kore ken Da ji me ra nemînin çav.. Goristana me xemlandî J'bo þehîda wê bisojin.. Xort û mêr û tev egîda Bi xafletî ew bikujin.. Kewê li ser gira diqebît wî bigirin, Ezmanî lê ew bibirin.. Por û çîçka bêxne dava Derên rika lê bigirin.. Welatê min Kavlek im ez bê derge me Da rêvînga bihewînim. Ez nemînim J'bo feqîr û tev hejara Ez çi bînim.. Lê welato min divêtin Rondikên dayka kom bikim J'bo têhniya.. Goþtê laþî jê ve bikim Danim têþta tev birsiya.. Nobedarên dol û çiya.. Welatê min Pirek im ez . Min dest û pê þengiste ne Dê her mînim.. Birîndara dê bûrînim.. Bibîne tu Bibîne yê bi destekê Di cengê da hate birîn.. Lê dê j'bo te xweþ welato Xwe gorî kîn û ragirîn.. Xwe gorî kîn û ragirîn.. 1973 KELEKVANO! Kelekvano! Aveka bûþ e pir pêl e. Me nehêle. Evî qîtê me komkirî, wî lê bike. Derbaz bike. Ji destên dijminê neyar. Bê birîn û paþ bê hewar. Kelekvano! Were bibîne zarokê day lê mirî. Gorî kirî. Vê bîjina mêr lê nemay, Þehîd kirî. Birîndarê birîn evro lê kulkirî. Kê sax bikim! Kê ji pencên van dirinda rizgar bikim! Lê nêzîk e difna dijmina b'kim bêder, Ji dil cencerê l'ser bikim.. Kelekvano! Kavlekê hey li ber girî, Bê derge ye, ew yê me ye. Hindek zarok tê de dijîn, Þepirze ne! Hêj biçûk in, çi nezan in ew yên me ne! Zûbe vî qîtî b'gehîne. J' destên xwînmêja derîne. Hêj nû mal în.. Kêm heval în.. L'cem dijmina em çi nînîn. Ya ji wan ve, em qaçax în.. Yan rêkgir în.. Em karwana di þelînîn.. Yan zaroka di qelînîn.. Ne we nîne Ne bi gorên tev þehîda, ne we nîne. Belê me d'vêt em jî bijîn, Wek mileta. Bes bimînîn li bin desta. Kelekvano! Bistanên me hiþik kirin.. Av jê birin. Zarokên me ser jê kirin. Ev sorgulên bi xwîna me hatîn çandin, Jinavbirin. D'ser hindê ra we dibêjin! Lê ya me d'vêt rojek nwî ye. Buhareka xemlandî ye. Gulên weryay sera rakin. Ev hejare kolkên heriftî ava kin. Me ev divêt, lew dibêjin Kurd qaçax in.. kurd rêkgir in.. Kurd karwana diþelînin.. Kurd zaroka diqelînin.. Kelekvano! Hindî kulyên xore hebin L'nav genimî dirinde bin Dê carna em jî birsî bîn. Xudan kelem û stirî bîn. Welê bila ew her hebin Her miþe bin Ew bi tinê dê rûreþ bin Demê rojeka nû d'êtin. Zû dihelêtin. Dê her êtin. Kelekvano! Rabûre, bêje cîhanê Bêje cîhanê rastiyê. Kî ne hevalên aþtiyê û tenahiyê? Bêje çi ne? Kurd çi tuxmin? Rast qaçax in? Rast rêkgir in? Yan divên mafa wergirin.. Dê wergirin.. Dê wergirin.. 1973 EZ Û HEVAL Gewriya min.. Hinavên min.. D'hiþk in delal Ez yê li çoleka ker û lal Her bê heval Çi av têhna min naþkênin Heta te çav d'rêka min de Nebine kanîkek zelal. þev û roj l'min her þev in Tarî ye û ez kêm dibînim. þahî û ewra l'min her tev in Welê ez yê rêkên pirî, Stirî û durik diþeqînim. Dilezînim. Da destên xwe D'þenge bejna te werînim. Têr bibînim. Têr bibînim.. 1973 KAXEZEKA BELAV NEKIRÎ YA GÎVARAY Hey cana min Gava bîra te d'êt bi min Jan û kovanên xwe, ji dil bivehîne.. J'min re b'þîne.. Hey cana min.. Demê l'govend û daweta Xwe d'xemlînin. d'vehejînin. Cerg û dilê te d'helînin Li vêre canê Ez yê çeper û xendeka d'herifînim Zikên xwînmêj û nokera yê d'dirînim. Yê d'peqînim. Da rojeka pir xweþî û nû j'te re bînim. Demê l'seyran û buhara xwe d'leqînin Zerî serkêþên dîlana. J'bax û bîstana d'derînin. L'serê hemû kopên çîya L'serên rêya Dê min bînî, demê gurza d'veweþînim Enya xwînmêjên welatî D'heriþînim..d'perçiqînim.. Hey cana min Kutirkek im þaperekê dê kim sîber L'ser serê te. Dilê xwe dê kime kanî l'ser rêka te. Da jê vexwî gava diçî Wan þînewarên pir birîn. Demê Pepo l'ser digirîn Hey cana min bawer bike Gava desta dihelînim Zend û baska diþidînim Wek mîha l'ber devê gurgî Piþta dijminî d'qirînim.. D'veçemînim Hey cana min Soz û peymana didem te L'rojeka geþ. Wan çavên reþ D'kilî wer kim.. Wan birîna vekewînim ji dil der kim.. Ji dil der kim... 1974 GAZIYEK JI CERGÊ ASYA Ho birayno Rêvîng în em her bê çira! Erê çira! L'nîva þeva reþ û tarî. Heval û hogir me nînin, Hilgirin harî me barî! Ma dibîtin Kutirkên me miþext bibin! Hêlîna b'hêlin derbibin. Werin evroke bibînin Kelexên çîçik û pora, L'çal û kora, evro rizîn. Kevokên me, l'hemû nizara qirqiçîn. Masî hatine daîran yan xendiqîn. Lê birayno Her çend kelek dar belav e Rûbarek pir tor û dav e. Lê me xebat û bizav e. Çinkî gelo Kewên me her yê diqebin.. Mahînên me hemî sihara diþihin.. Gulên me çandîn namirin, Her digehin.. Bawer bikin, dê rojek êt, Her çar qolaçên dilê me, Geþ bin. Vebin.. We diyar e tev dijmina ne li bîr e, Yê ku evro þehîd dibît Gorî axa pîroz dibît B'serfirazî.. bi þanazî.. Gencekê dî B'tifeng û rexta radibît Çinkî birayno ew bêhna, Paþerojeka geþ û nû, Dihilkêþît.. di hilkêþît.. 1974 EVÎNA MEZIN Di derya jan û kovana da þirînê, Zivroka êþ û birîna, Ez vexwarim. Lew hejar im.. Qet nikarim Xwe berdem pêlên evînê Nazenînê Birîna min hêj kûrtir e, Ji birîna Mem û Zînê Hindî zaroka hewar bît Qêre qêr bît j'ber nalînê. Hindî sorgula tazî bît Behî û þînî û her girî bît Ji ber buhar û havînê. Hindî rêka xort û mêra J'mij û tozê dagirtî bît. Keproka bê kes û jara heraftî bît. Qet nikarim Xwe berdem pêlên evînê. Ay þirînê. evîna min, J'evîna te kevintir e.. Mezintir e.. Bi hêztir e.. Gerimtir e.. 1974 CEJNEKA DÎ YA BI TOZ Û KADÎ Careka dî Cejna me zivirîve canê B'toz û kadî. Kanê ya dî!? Evca bes min B'soje û girkê xema kom ke, L'ser vî dilî! Bes min b'kuje û bes tu xwînê, L'çava bide l'þûna kilî! Were, were, sotim helyam Ha þemalka þenge jîna min vemirî. Genmê li zevya jîna min, Ma ne durî! Buhara min ya d'kit girî! Were, were, xweþ ke jînê. Da nekevîn derd û xemên, Mem û Zînê. Gêleþûka evê jînê. Evê jinê.. 1974 AGAHDARIYEK JI BO CIVATA GELÊN YEKGIRTÎ "Piþtî pezî serjêdikin, Digurên û kevil dikin. Lê evroke l'welatê min, Berî mirovî bikujin, D'zîndana de kevil dikin.." (1) Erê gelî daxaskerên serbestiyê Yên aþtiyê û tenahiyê We dîtiye? We dîroka gelê me jî bihîstiye! L'welatê min, ker û golika, Gêre d'kirin. Nûha d'zirin. L'gelyê Zîlan (2) û Çarçira(3) Hizaran xelk, bin ax kirin. Hêþta d'nirin. L'sorya (4) û Deka, (5) Sotin.gulebaran kirin. Zîndan d'pirin. Lê xelkê me, þenge doza xwe bernedan, Xendek, çeper çolnekirin. Pa dê werin! Hûn l'çi digerin! Xwîn ya pengî. L'kîrê û kengî, Zikê jina avis bi þert, D'êt dirandin?! (6) L'kîrê û kengî, Mirov b'saxî d'êt veþartin?! (7) L'kîrê û kengî, L'þûna dîyaryên sersala, Napalm û top, J'bo zaroka d'ên hinartin?! Lewra gelo D'nav kelexên mirovan de.. D'nav daristanên sotî de.. D'nav xanîkên heraftî de.. L'azadiyê ez digerim. Her ya fere pêþ de herim. Bi bawer im. Rojeka nû wê j'me ra bêt. Buharek û kanî bizêt. L'serê gir û kupên çiya L'serên rêya Agirekê geþ hilbikîn. Kurdistanê bi xemlînîn, himbêz bikîn. Nevrozekê ji dil bikîn. Cejna hewe û xelkê jêrdest, Pîroz bikîn. Pîroz bikîn. 1974 ' Destkariya vê helbestê hatiy kirin, hinde rûdanên din jî çûne di nav rêzên wê de. 1) Ji helbestvanê ereb EBDULWEHAB BEYATî hatîye wergirtin. 2) Li geliyê ZîLAN, hizaran xelkê bêdeselatê sedan gunda kom kirin û di vî gelî de bi destên cendirmên tirka hatine bombe barankirin û þehîd kirin, dibêjin: rûbarê di gelî de diçû pir xwîn bûbû. 3) ÇARÇIRA, di vê meydanê de, serokê Komara Muhabadê, QAZÎ MUHAMMED û hevalên wî bi destên rijêma Þahê çepelr hatine bidardakirin. 4) Sorya, gundek e dikevîte devera BADÎNAN li nêzîk bajêrê ZAXO. Li sala 1963 ê hukumeta faþîsta Îraqê, giþt xelkê gundî, ku ji feleh û musulmanên kurd pêk hatibû, hemû gule baran kirin. 5) DEKA, þikeftek e, dikevîte devera BADîNAN nêzîk bajêrê ÞÊXAN, giþt xelkê gundî ji ber top û firokên hukumeta hov revîbûn û çûbûne di þikeftê de. Lê kirêgirte û leþkerê holakoy agir berdane þikeftê û hemû tê de þewitandin. 6) Di sala 1963 ê de, jineka kurd kefte destên leþkerê Îraqê, ji ber ku jin aviz bû, lewre þertanê kirin da ku bizanin, ka jinê kur heye ya keç!! Hovane armanca xwe cê bi cê kirin. 7) Di sala 1963 ê de, li bajêrê SILÊMANIYê ji heþtê mirovan pêtir girtin û bi saxî havêtine di çaleka kûr de û veþartin. DOSTA BÊWEFA Dosta minê, ho hevalê. Hemî salê Babelîsk û barovên te, Gef dikirin. Xem dihêlan, Xweþî d'birin! Hingê dostê, Hêviyên min, hemî d'mirin. Koz û nizarên laþê min, Her ew in yên ku te sotîn Dîsa l'kîrê te divêtin Kar û berxên min biçerin! Here. Here Min nedizanî d'mejyê te de Direw d'pirin. D'gera xapandina tê de, Heval d'mirin. Mirov d'mirin.. 1975 NARÎN J'BO EVÎNÊ D'KETE GIRÎ Gelo narînê girîn e, J'ber evînê. Gelo bêjnê, Yê ku j'bo evînê d'jîtin. Caran b'xweþî. caran hey ho, Dê b'azar û kovan bîtin. Caran evîn, Mîh û karên þivanî pê Can bêrî viyay, D'bete çerwanî l'nizara. Caran d'havêtin ber devê, Gurg û hara. Caran sikra j'xwîna dila dipengînît. Caran buharê l'ber dilê, Þenge tolaza d'xemlînît. Caran birîna kûr dikit û d'arînît. Caran stiranên xweþîyê J'bo evîndara d'lorînît. Evca narîn, j'ber evînê, D'key girînê! Ne tu b'tinê b'jan û kul î! Tu b'wî dilî, piþkek kul î. Lê evro ez û yê evîna j'dil kirî. Yê laþ lê hati kelaþtî û Pirt pirt kirî. Yê ku piþtî, Hizar rim û tîr vêketîn, Hêj evînî j'bîr nekirî. Nexêr, nexêr nakîn girî. Evca tu jî. Bêy girîn û bêy xwe b'kujî. J'bo evîna giran bijî. Narîn bijî û her bijî.. 1975 IMPERYALIZM Û KAREKÊ NE JÊHATÎ Ev ne xewn e. Ne destanek gelek kevn e. Lê rastî ye û min dihêrît Lew min divêt êk vegêrît Ay xelkîno L'warekê bê kes û xudan L'çolekî hiþk bê av û nan Min dida rê. Ax ji wê rê! Stirî û heja, þerenîx bû d'gel hir û bay. Qêrî û nalîna mirovan, Hirêna ew'r û birîsya j'dil çik dikir. Toza j'gevizîna birîndara radibî, Çavên dûkêl û kadiyê kore dikir. Lê xelkîno, l'ber wê hurê Min jî da rê Lê hêþta j'rê qonaxek may. Acûc û macûcên nemay, xirbûne ve. Min dest û pê kiribûn stûna pira kara, Lê j'bin birin û þikandin. Çavên di geþ Çirayên þevreþa jara, Ay bi kêra qoqilandin. Sîngê min jî, Germe hêlîna sêwî û birîndara, Bijikandin. Piþta min j'nîvê qirandin. Evca hindabûn û firîn. Piþtî nêçîra xwe kirîn. Ez b'wî rengî L'rex û çanên laþê min xwîn Gerek pengî Welê kengî!? Kî heye j'bo tev hejarên, Vê cîhanê, çîroka min j'dil vegêrît, Hêy ne jengî. Hêy ne jengî... 1975 DESTANA PALEYEKÊ KURD Ho birao. Sîng pîlao. Weku niha, bîra min d'êt, Dema tu hatiye karxanê, B'zikê vala û zaro d'birsî. L'te jî d'xurîn, here, here, Kî dizanît tu çi kesî!? Hingê kekê jar min zanî, Tu jî mîna min bê kesî! Tu çi d'xwazî, tu l'çi d'pirsî! Erê ma te ne li bîr bû, Deme volkana Bêkesî (1) Peqî û digotî bê tirsî: "Bîst û hewt sale min rêncberî tum, Be nan û aw û cil û bergî xum. Xizmetim kirdî le Îran û Rûm Le pênawî tu þikawe estum..." Lê birao. Sîng pîlao. Weku niha bîra min d'êt Gava te çav bûyne dû stêr. Te deng bûye hurmênek û Tû bûye þêr. Rast te gotî: Ez pale me. Barê min tev cara xem e. Mera min j'bo zile çavên tev dijminan, Kêr û çeqok û kelem e. Bizava min ya herdem e. Her ya fer e xwe hiþyar kîn. Zilm û sitem karyê rakîn. Lewra min d'vêt Gurg û rîvya rateqînim. þêr û pilingên meydana, Vezivrînim gêrê dîsa. Kew û kevok û mirîþka, J'miþextbûnê vegerînim, Carek dî hêlîn û lîsa. J'tev kaniya, Ramalim kirim û zêriya. Gewriyên jar û têhniya J'qirqiçînê, j'hiþikbînê. Av bidim carek dî dîsa. Bipeqînim, bidirînim. Genî zikên noker û xwînmêj û pîsa. Lê birao Sîng pîlao Taca serê tev jarao Min hind dît tu l'min berze bûy. Lê ker nebûy. Bê deng nebûy. L'hemî layên asmanî dengê te veda, Gelê bê deng û ker û lal, Nekin zaro b'mînin birsî.. Ne çi jîn e ya ku dibûrît bitirsî.. Ne çi jîn e.. ne çi jîn e.. 1975 (1) Helbestvanekî bi nav û deng ê Kurdistana Îraqê ye. ÞIVAN Ho þivano Min li bîr e û min yê zanî Kanê çewa, ho b'bê dengî! B'devê gura, Pez mir û xwîn l'dûr te pengî! Lê ya fer e, careka dî, Mîh û kara. Xirkeye, zom û nizara. Çinku dibên: "Serbilindî ne her hinde, mirov çi cara nekevît. Belku hinde, demê d'kevît careka dî rabît û ji nû bibezît." 1975 KANÊ ÞOREÞA NÛ! Rabe bira Ala xebatê biçîne l'hemî dira! þemalkên þoreþeka nû, Ya me divêtin helke ve.. Bibe lehî, Hemî sikra bipeqîne Careka dî nivistiya hiþyar ke ve.. Bêje kanê? Leþkerê mîna birîsyê, Yê fer e dîsa bête ve.. Bêje bo çi hûn d'bê deng in? Werin gurga rateqînin. Da bes xwîna kar û berxa, L'welatê min bête rêtin! Werin buharê b'xemlînin. Da bes bêhna gula b'dizin, J'evro pê ve bo me bêtin! Nanê sêlê her yê me ye Dîsa bo me bête pêtin! Kanî bo me bête zêtin. Rabe bira, Ala xebatê biçîne l'hemî dira. L'hemî dira.. 1976 YA TU DI XWAZÎ Hey ho canê ya tu dixwazî.. Min jî gelek l'dwîf d'kir gazî.. Lê ew hêvî, Kevn e ya par û pêrar e. Tu bi zane j'î sal pê ve, Evîna þenge welatî L'ber derazînka dilê min nobedar e. Ji serekanya mejyê min Heta dawiyê bi kare. J'dil bijar e.. j'dil bijar e.. 1976 EV ÇI SAL E? Gelo gelo, ev çi sal e! Ev çi tazî û nale nal e! Erê hemî çira û fener J'bo çi ne ew Ger þeva me j'dil ron nekin! Erê hemî þêr û pilingên meydana J'bo çi ne ew Ger rêka me J'dehbe û dirindên zaroxwar Pakij nekin! Erê hemî ev xort û genc J'bo çine ew Ger hêviya me Nêzîk nekin! Me nevên gul di weryay bin. Me nevên mêr Di tirsay û paþvemay bin. Me nevên þêr, Gêj û þepirze û damay bin. Me nevên çi bi vî rengî.. Bi bê dengî.. Me divên mêr, me divên þêr. Ku tev bi hev Di rêka rojeka nû de, Xwe gorî kin. Xwe gorî kin... 1976 NE BÊJIN ME ÇI JÊ YE! Bajarê min b'toz û mij e. Çîroka min, Mîna destana stêra kerwankuj e. Kî ne evro b'kine gazî, Ho dijmino, Bes kal û zaroka b'kuje!! L'ser kelexa Bes bikene û bes b'girnije!! Ay xelkîno! Pisyar bikin! Kanya xweþya bo l'me nazêt? Buhara deyka kulîlka çira naêt? Gencê j'bo rojeka ûsan evro gehî, Bo çî xwe gorî nakit û lawka nabêt? Ay kurdîno, xwe hiþyar kin! Çi çilxane ye hûn tê de?! Erê ma kes nema d'rê da?.. Bes vegerin û bes bêjin, Me çi jê ye!! Yê l'ber pêlên derya ho har, L'lavelavê þenge hêvî, D'gel kenarê tenahyê ye. Birsî çav l'nanê sêlê ye. Zaroy çav l'þîrê daykê ye. Bes vegerin û bes bêjin Me çi jê ye!! Xebat ne bes carekê ye. Kerwan ne bes Kerwanî yê her þevê ye. Me jivanek d'gel rojê ye. Ç av me lê ye.. Çav me lê ye.. 1976 ----------------------------------------------- PÊRIST 1- Pêþgotin.........................................................5 2- Ger mirim dê sava mînît....................................11 3- Welatê min....................................................14 4- Kelekvano......................................................17 5- Ez û heval......................................................21 6- Kaxezeka belav nekirî ya GÎVARAY...............23 7- Gazîyek ji cergê ASYA....................................26 8- Evîna mezin..................................................29 9- Cejneka dî ya bi toz û kadî...............................31 10-Agahdarîyek ji bo Civata gelên Yekgirtî...........33 11-Dosta bê wefa..............................................37 12-Narîn ji bo evînê dikete girî.............................39 13-Imperyalîzm û karekê ne jêhatî.........................41 14-Destana paleyekê kurd....................................44 15-Þivan............................................................47 16-Kanê soreþa nû................................................48 17-Ya tu dixwazî...................................................50 18-Ev çi sal e!.....................................................51 19-Ne bêjin me çi jê ye?.......................................53 Spas ji bo Hevalên "Hêvîya Gel" ku ev dîwan e li datayê kirine û ji bo heval N. Kirîv ku pergela rûpela amade kiriye. Xelîl Duhokî ............. Erê gelî daxwazkerên serbestîyê.. Yên aþtîyê û tenahîyê Hûn l'çi d'gerin! Pa dê werin! Xwîn ya pengî.. L'kîrê û kengî Zikê jina avis bi þert d'êt dirandin! L'kîrê û kengî Mirov b'saxî d'êt veþartin! L'kîrê û kengî L'þûna dîyaryên sersala, Napalm û top J'bo zaroka d'ên hinartin!... |