PDK - XOYBUN
|
Kürdistan Parlamentosundan Çözüm Planı - 22/ 02/ 2004 22/ 02/ 2004 - Kürdistan Parlamentosu, Kürdistan Demokrat Partisi ile Kürdistan Yurtseverler Birliğinin desteğiyle Irak ve Kürdistan'ın yeni Anayasasıyla ilgili özel bir tasarı hazırlayarak Irak Hükümet Konseyine sundu. Kürtler, sundukları bu tasarıyla Kürdistan'ın Irak'la ilişkilerinin bundan sonra Irak'ın yeni Anayasanın Temel metnine göre olacağını belirtiyorlar . Ancak Kürtlerin ısrarla üzerinde durdukları ve en son Irak Hükümet Konseyine sundukları bu çözüm planını Araplar, bağımsız bir devlet talebi olarak değerlendiriyorlar ve bir türlü işin içinden çıkamıyorlar. Hazırlanan tasarının orijinal metni İngilizce'dir . Kürt kamuoyunu bu konuda bilgilendirmek amacıyla Kürtçe çevirisini daha önce verdik şimdi de Türkçe çevirisini, Türkçe okuyan okurlarımıza sunuyoruz. (*) BAP _____: IRAK KÜRDİSTANI HAKKINDA ÖZEL BENDTLER BEND 1: KÜRDİSTAN BÖLGESİNİN DEVAMLILIĞI Paragraf 1: Irak Kürdistan Bölgesi: --- Kürdistan Bölgesi kendi hükümeti ve yasalarıyla birlikte kendi kendini yönetmektedir. Kürdistan Bölge Hükümeti, Kürdistan Parlamentosundan, Bakanlar Kurulundan ve Kürdistan Yargısından meydana gelmektedir. Paragraf 2: Kürdistan Bölgesinin Toprakları: --- Geçici Yasanın amaçlarına uygun bir şekilde, Kürdistan toprakları, 19 Mart 2003'ten beri tamamı Kürdistan Bölge Hükümetinin kontrolünde olan Ninova, Duhok, Hewler, Kerkük, Süleymaniye ve Diyala'yı gibi illeri kapsamaktadır; ki Irak'ın içindeki bu yerler, 18 Aralık 2003'teki ateşkes hattının (Yeşil Hattın) kuzeyine ve kuzey batısına düşmektedir. Paragraf 3: Kanunların Uzatılması: --- Eğer bu kanunla ilgili başka bir karar çıkarılmamışsa, Kürdistan'da mevcut olan kanunların tümü, Geçici Yasanın yürürlüğe giriş tarihiyle birlikte yürürlükte olmaya devam edeceklerdir. Yalnız Irak Geçici Hükümetinin çıkardığı kanunların dışında, Kürdistan Parlamentosu da, Kürdistan Bölgesinde işlevi olan bütün kanunları çıkarabilir. Kürdistan Parlamentosunun çıkardığı kanunlar, Kürdistan Bölge topraklarında en üst otorite niteliğindedir. BEND 2: IRAK KÜRDİSTAN'I ULUSAL MUHAFIZ GÜCÜ; KÜRDİSTAN BÖLGESİNİN GÜVENCESİDİR Paragraf 1:Irak Kürdistan'ı Ulusal Muhafız Gücünün Kurulması: --- Kürdistan Parlamentosu, Irak Kürdistan'ının Ulusal Muhafız Gücünü kurmalı, düzenlemeli, mobilizi etmeli, yürütmeli ve onun Komuta Merkezini de oluşturmalıdır. Irak Kürdistan'ı Muhafız Güçleri, Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası olmalı ve Irak'ın yasal sivil yönetiminin emri altında çalışmalıdır, ancak şu şartlarla; (1) Irak Kürdistan'ı ulusal savunma güçleri, Irak Geçici hükümetinin isteği üzerine Kürdistan'ın sınırları dışında görev alabilir anca Kürdistan Parlamentosunun onayının alınmasıyla bu talep yerine getirilir. Ayrıca, Kürdistan Parlamentosu, Kürdistan ulusal savunma güçlerinin Kürdistan sınırları dışındaki görev yerlerini süresini tayin edebilir. (2) Irak Kürdistan Parlamentosunun onayı olmaksızın hiçbir şekilde Irak Kürdistan Ulusal Muhafız güçlerinin elinden silah alınamaz, bu güç hiçbir şekilde silahsızlandırılamaz ve (3) Irak Geçici Hükümeti demokratik bir hükümet olmalıdır ve Geçici Yasanın bütün bentlerine bağlı kalmalıdır. Paragraf 2: Irak Kürdistan'ı Ulusal Muhafız Gücünün Kurulması:--- Kürdistan Parlamentosu, Geçici Yasanın çıkmasıyla birlikte, makul bir zamanda Kürdistan Ulusal Muhafız güçlerinin kurulması yönünde bir karar almalıdır. Bütün peşmerge güçleri demobilize edilmeli ve silahların tümü (kişisel silahlar hariç) Kürdistan Ulusal Muhafız Güçlerinin kontrolü altına alınmalıdır. Paragraf 3: Ulusal Özgürlük Savaşındaki katılımı nedeniyle peşmergelere saygının gösterilmesi: --- Kürdistan Parlamentosu ile Irak Geçici Hükümeti, Irak'ın kurtuluşunda aldıkları üstün rol nedeniyle Peşmergeleri madalya ve benzeri ödüllerle onurlandırmalıdırlar. Paragraf 4: Irak Kürdistana Ulusal Muhafız Gücünün hazırlanması: --- Irak Kürdistan'ı Muhafız Güçleri Kürdistan bölgesinde bulunan bütün halklardan; Kürt, Türkmen, Asuri, Keldani ve Araplardan meydana gelmelidir. Paragraf 5: Irak'ın diğer silahlı güçlerinin Kürdistan'da görev almaması: Bu bendin hükmü gereği kurulacak olan Irak Kürdistan Ulusal Muhafız Güçlerinin dışında, Kürdistan Parlamentosunun onayı dışında Irak silahlı güçleri Kürdistan topraklarına girilememelidir. Kürdistan Parlamentosu, Irak'ın bütün silahlı birliklerinin Kürdistan topraklarındaki sayısını, yerini ve zamanının sınırlandırabilir. Paragraf 6: Uluslararası sınırların savunması: --- Irak Geçici Hükümetinin belirlediği ve Kürdistan Bölge Hükümetine danışarak karar bağladığı politikaların bir gereği olarak, Irak'ın Kürdistan üzerindeki Uluslararası sınırları, Kürdistan ulusal savunma güçleri tarafından korunacaktır. BEND 3: KÜRDİSTAN'DAKİ DOĞAL KAYNAKLAR Paragraf 1: Kaynakların Mülkiyeti: --- Su ve petrol gibi doğal kaynaklar ve Kürdistan topraklarındaki yeraltındaki minerallerin tümü Kürdistan bölgesinin malıdır. Paragraf 2: Kamu Arazisi: --- Kürdistan Bölgesindeki bütün kamu arazisi Kürdistan bölgesinin mülkiyetidir. Paragraf 3: Su: --- (a) Kürdistan'daki bütün su kaynakları, Kürdistan bölgesinin malıdır. Kürdistan Bölge Hükümeti, elektrik enerjisinin sağlanması, balıkçılığın geliştirilmesi ve tarım arazisinin sulandırılması için Kürdistandaki su kaynaklarını değerlendirilmelidir. (b) Kürdistan Bölgesinde geçen su kaynaklarıyla ilgili tasarruflar, Irak Geçici Hükümetinin ilgili bakanlığının tam bir işbirliğiyle yürütülmelidir, ki su dağıtımı hem Irak'ın tümüne hem Kürdistan bölgesine adil bir şekilde yapılsın. Paragraf 4: Petrol ve Mineraller: --- (a) Kürdistan'daki yeraltı veya yer üstü petrol ve minerallerin tümü Kürdistan bölgesine aittir. (b) Bu Geçici Yasanını yürürlüğe girdiği tarihten itibaren mevcut petrol koyulardan çıkarılan petrollerin uluslararası piyasalar sürülmesinin dışında da, Kürdistan Bölge Hükümeti Kürdistan'daki diğer petrol kaynaklarından ve minerallerinden fayda sağlamak için çalışmalıdır; bu ürünlerin satışından kazanç elde temelidir (c) Kürdistan'daki petrol kaynaklarının değerlendirilmesi için Irak Geçici Hükümetinin ilgili bakanlığıyla tam işbirliği yapılmalıdır. (d) Irak Geçici Hükümeti, bütün Irak halkının yararı için, Geçici Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte faal hale getirilecek petrol koyularının idaresini, satışını yapabilir ancak 4. Bentte belirtildiği üzere, Kürdistan Hükümetinin Federal Bütçeden payını alması şartıyla. (e) Bu bendin amacı, 1 Ocak 1998'den beri, 12 aylık periyotla günde 20 000 varil petrol üretiminin ticaretinden elde edilen gelirdir. BEND 4: EKONOMİK DÜZENLEME Paragraf 1: Vergi: --- Kürdistan Bölge Hükümeti ile Irak Geçici Hükümeti, Irak Kürdistan Federal Hükümetinin vergi kanunun düzenlemesi için bir anlaşma yapmalıdırlar, ki sonra bu kanun Irak Kürdistan Parlamentosu ve Irak Geçici Hükümeti tarafından kabul edilip yürürlüğe girecektir. Böyle bir kanun oluşturuluncaya dek, sadece Kürdistan Parlamentosu'nun belirlediği vergilerin yürürlükte olması gerekiyor. Paragraf 2: Vergi idaresi: --- Kürdistan Hükümeti, Kürdistan Bölgesindeki bütün vergi kanunlarından sorumludur. Federal vergi gelirlerinin tümünü (yürütme ve idari harcamalarının dışında) toplayıp Irak Geçici Hükümetin Maliye Bakanlığına teslim etmelidir. Paragraf 3: Büyük yardımlar: Kürdistan'daki idari işlerinin yürütülmesi için, Kürdistan hükümeti yıllık olarak Irak ve Kürdistan'ın nüfus nispetinde göre, yasal kesintilerden sonra kendi nüfus oranına düşen bir payı merkezi bütçeden almalıdır Paragraf 4: Yasal kesintiler: --- Bu bendin amacı 'yasal kesintilerle' ilgilidir. (1) Kürdistan'ın payına düşen (nüfusa göre), geçici hükümetin harcamaları için, aşağıdaki faaliyetler geçici hükümetin yetkisindedir; (2) Federal Kürdistan'ın tahmini vergi gelirinden daha fazla bir meblağ olmaması, bu verginin Kürdistan'ın dışında bütün Irak'ta yürürlükte olması gerekiyor, ve (3) Kürdistan Bölge Hükümetinin petrol satışından elde ettiği gelir, eğer söz konusu olan bu gelir Irak'ın diğer yerlerinden veya illerinden daha fazla ise. BEND 5: GEÇİCİ YASA YÜRÜRLÜĞE GİRDİKTEN SONRA, KANUNLARIN KÜRDİSTAN BÖLGESİ TARAFINDAN ONAYLANMASI Irak Anayasası veya bu Geçici Yasadan sonra çıkarılan her kanun Kürdistan Bölgesinde de tatbik edilecektir, ancak Kürdistan'daki halkın çoğunluğunun referandumla bu kanunları kabul etmesi şartıyla. BEND 6: GEÇİCİ YASANIN YÜRÜLÜĞE GİRME TARİHİ Kürdistan Bölgesi Anayasasında ve kanunlarında gerekli yasal değişiklikler yapıldığı zaman, bu Geçici Yasa Kürdistan Bölgesinde tatbik edilecektir. --------------------- *www.kerkuk-kurdistan.com'dan alinmistir 22/2 2004 |