06. SEBEBÊ NEZMA KITAB E BI VÎ EZMANÎ - Ehmedê Xanî - Memozîn
06. SEBEBÊ NEZMA KITAB E BI VÎ EZMANÎ
DI SÛRETÊ ÞEKWAYA JI DEWRANÎ
Û GILIYA JI EBNAYÊ DI ZEMANÎ
KO LI BAL WAN YEKSANE
HINERA DANAYÎ DIGEL ‘EYBA NADANÎ
__________________________________________________
Xanî ji kemalê bêkemalî
Meydana kemalê dîte xalî
Ye‘nî ne ji qabil û xebîrî
Belkî bi te‘essub û ‘eþîrî
Hasil ji ‘inad eger ji bêdad
Ev bid‘ete kir xilafê mu‘tad
Safî þemirand vexwar-i durdî
Manendê derê lisanê kurdî
Înaye nizam û intizamê
Kêþaye cefa ji boyî ‘amê
Da xelq nebêjitin ko ekrad
Bême‘rifet in, bêesl û bunyad
Enwa‘ê milel xwidankitêb in
Kirmanc-i tenê di bêhesêb in
Hem ehlê nezer nebên ko kirmanc
‘Iþq-i nekirin ji bo xwe amanc
Têk da ne di talib in, ne metlûb
Vêk ra ne muhibb in ew, ne mehbûb
Bêbehre ne ew ji ‘iþqibazî
Farix ji heqîqî û mecazî
Kirmanc ne pir di bêkemal in
Emma di yetîm û bêmecal in
Fi l-cumle ne cahil û nezan in
Belkî di sefîl û bêxwidan in
Ger dê hebûya me jî xwidanek
‘Alîkeremek, letîfedanek
‘Ilm û hiner û kemal û iz‘an
Þi‘ir û xezel û kitab û dîwan
Ev cins biba li ba wî me‘mûl
Ev neqd biba li nik wî meqbûl
Min dê ‘elema kelamê mewzûn
‘Alî bikira li banê gerdûn
Bîna ve rûha Melê Cizîrî
Pê hey bikira ‘Elî Herîrî
Keyfek we bida Feqiyê Teyran
Hetta bi ebed bimayî heyran
Çi b’kim ko qewî kesad e bazar
Nînin ji qumaþ-i ra xerîdar
Xasma di vê ‘esrê da ko himyan
Me‘þûq û hebîb e bo me hemiyan
Ye‘nî ji teme‘ dirav û dînar
Heryek ji me ra we bûne dildar
Ger ‘ilm temam bidî bi polek
Bifroþî tu hikmetê bi solek
Kes nakite meyterê xwe Camî
Ranagiritin kesek Nizamî
Weqtê ko me dî zeman e evreng
Fi l-cumle li ser diravî bû ceng
Hez kir me bibîne kîmiyager
Gava ko me dî nebû muyesser
Nisfiyye me pêlekê ‘emel kir
Tesfiyyeê cewher dexel kir
Qelbê me nekir qebûl-i hîle
Qet bo xeredê nebû wesîle
Dîn çû û neket bi dest me dînar
Paþê ji neçarî bûyîne seffar
Sifrê xwe yê xef me eþkera kir
Qirtasiye bû me lê du‘a kir
De‘wet geriya bi sidq icabet
Bû wasiteê qezayê hacet
Ev pol egerçi bêbeha ne
Yekrû ne û saf û bêbeha ne
Bêhîle û xurde û temam in
Meqbûlê mu‘amela ‘ewam in
Kirmancî ye sirf e, bêguman e
Zêr nîne bibîn sipîdeman e
Sifrê me yê sor e, aþikar e
Zîv nîne bibîn ko kem‘eyar e
Neqdê me mebêje kembeha ye
Bê sikkeyê þahê þehrewa ye
Ger dê bibûya bi ùerb-i menqûþ
Nedima wehe bêrewac û mexþûþ
Mehbûb e, bi kes ne namizad e
Lew bextsiyah û namurad e
Qirtasiyeya me bêpenahan
Bê derb-i qebûl-i padiþahan
Me‘lûl e li ba gelek ‘elîman
Meqbûl e li ba gelek hekîman
Lê hakimê weqt-i me‘rifetnak
Mesmû‘ nekir bi sem‘i idrak
Mîrê ko bi navê Mîrza ye
Mehza nezera wî kîmya ye
Qelbê di zexel dikit bilorî
Polê di dexel dikit filorî
Sed bar hebin filûsê ehmer
Derhal-i dikit bi yek nezer zer
E‘layî dikit bi qehrê edna
Ednayî dikit bi lutfê e‘la
Paþan digirit wekî esîran
Aza dikitin wekî feqîran
Herroj hezar bênewayan
Herlehze bi lutf sed gedayan
Zengîn dikitin bi destê himmet
Hikmet ew e nakitin çu minnet
Ger dê wî nezer bida me carek
Iksîrê teweccuha mubarek
Ev qewl hemî dikirne eþ‘ar
Ev pol hemî dibûne dînar
Emma nezera wî zêde ‘am e
Lew xas-i nezer ji dil neda me
Ew rehmet xas e bo ‘ewamî
Ya Reb, tu bidî wî her dewamî
Ehmedê Xanî
*****
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weþandin:: 2004-07-27 (5721 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |